(7) Historia o Jonaszu: Pan znowu Jonasza wyprawia do Niniwe

W PONIEDZIAŁEK
WIELKONOCNY.
Pan znowu Jonasza wyprawia
do Niniwe.

Chwalebny Triumfator i niewysłowiony Odkupiciel świata JEZUS Chrystus, dokazawszy rzeczy niesłychanych, i wszystkie siły wszystkiego świata przechodzących, zwyciężywszy śmierć śmiercią swoją nasromotniejszą, i pogromiwszy Mocarza mocnego, swą słabością i nagością, ¹obrał sobie miejsce zjawienia i Triumfu swojego, ziemię Galilejską, naznaczając sam Zwolennikom swoim, termin przywitania swego z nimi w ziemi Galilejskiej, gdy tak do nich mówi:² SKORO ZMARTWYCHWSTANĘ, uprzedzę was do Galilei. Co też dosyć jaśnie wspomina i Anioł Pański, który one święte Panie w nawiedziny grobu Pańskiego, z drogiemi maściami przychodzące, i od wielkiego strachu drżące, wyprawia zwolenników Pańskich mówiąc:³ Idźcie powiedzcie to Zwolennikom jego i Piotrowi, iż uprzedzi was do Galilei, tam go oglądacie, jako wam sam opowiedział. Które słowa tak Anielskie jako i samego Pana wszystkich Aniołów, zaprawdę godne są wielkiego podziwienia, i statecznego uważenia. Abowiem cóż z Galileą temu, który tak chwalebnie uwielbiony jest, i tak wielki Triumf odprawuje? A czemusz sie z nim nie stawi do Hieruzalem do Stolicznego miasta, i miedzy Książęta Kapłańskie, i miedzy lud nacelniejszy? Cóż czyni w Galilei, która była ziemiczka jedną przyległą Królestwu Hierozolimskiemu? A tym jeszcze dziwniejsza, iż Chrystus będąc istotnym Jonasze, i wypełniwszy co nagłówniejsze przeznaczenia Figury jego, tego ostatka nie wypełnia, aby przykładem Jonaszowym szedł do Niniwe, ale puścił się do Galilei. A cóż ma Galilea, która pod bokiem Hierozolimskim leży, z Niniwe w Monarchiej Assyrijskiej położonym? Dalekie to od siebie rzeczy, i barzo różne, ale nam przedsię do wyrozumienia barzo potrzebne; i dlategoż potrzeba tego, czego się on chronił, abyśmy stopą w stopę szli za tym Jonaszem istotnym Panem Jezusem, i przypatrzyli się po co idzie do Galilei, gdyż Figura ukazuje mu drogę do Niniwe Miasta Pogańskiego. Co abyśmy tym lepiej mogli wyśladować, trzeba nam o to prosić jego samego, aby się tak łaskawie przyłączyć raczył, do tego zgromadzenia naszego, jako sie przyłączyć raczył do tych dwu idączych do Emaus, gdyż mamy na to nieomylną obietnicę jego – iż gdzie sie ich dwaj albo trzej zgromadzi w Imię moje, ja jestem miedzy nimi. Otóż i my w Imię twoje naświętsze zgromadzeni czekamy, abyś sie niewidomą łaską swą przyłączył, i rozegrzał serca nasze, aby sie poczuły pałającymi w miłości twojej, i w rozważaniu tak wielkich tajemnic Zbawienia naszego.
   Mamy to w księgach rodzaju świata⁴ Chrze. M. iż Pan Bóg przypatrując sie onym robotnikom wieży Babilońskiej, i widząc to że nie tylko fundamenta założyli, ale jusz wysoko wzgórę weszli, zstąpił i pomieszał języki ich, czyniąc im wspór upornego i niepotrzebnego zamysłu ich. Za czym wszystkiego odbieżawszy, musieli sie rozejść po wszystkim świecie, gdy jeden drugiego nie mógł rozumieć, ani mularz budowniczego, ani towarzysz mistrza, ani uczeń towarzysza, ani pomocnicy dożorce swego; ⁵jednakże chociaj języki ludzkie były pomieszane, i mowy rozróżnione, jednak wszystkie rzeczy w swoich naturach pozostawiali nieodmienne. Zostało Słońce Słońcem w naturze swojej nieodmienne, chociaj różne gęby, różnemi go imiony przezywają, został Miesiąc w naturze swojej nieodmienny, chociaj go i tak i owak ludzkie języki mianują. Została ziemia w naturze swojej nieodmienna, został i człowiek człowiekiem w naturze swej nieodmiennej, i wszystkie stworzenia, zostały całe, i nienaruszone, chociaj kożdemu z nich poodmieniali ludzie imiona i przezwiska. Niechajże kto chce, i jako chce nazywa to Miasto Niniwe językiem naszym, dowiedziawszy się wykładu jego od wykładaczów pisma świętego; ⁶bo nie po próżnicy wylał na Apostoły swoje, umiejętność wszystkich języków, i teraz miedzy inszymi rozlicznemi darami swojemi, dlatego daje ludziom wyrozumienie języków, aby społeczność Kościoła jego świętego, z rozmaitych języków zgromadzona, mogła mieć tajemnic jego objaśnienie, które w rozmaitych językach, i mowach, i słówkach mają rozmaite trudności, i skrytości swoje. Przetoż jeśli już chcecie wiedzieć, ⁷co znaczy po Polsku to słowo Assyrijskie Niniwe, wiedzciesz, iż znaczy Narodzenie piękne. A słusznie zaprawdę; ⁸abowiem Niniwe przez opowiadanie Jonaszowe, dostało narodzenia pięknego, prawie znowu się narodziwszy – abowiem za oną wielką złością, która była wstąpiła przed obliczność Bożą, już była wskazana na śmierć, tym dekretem, który Pan Bóg posłał przez Jonasza, którego iż sie tak przelękli, że sie poubierali w wory, i posypali sie popiołem, i nie jedli, ani pili przez trzy dni, i przez trzy nocy. Słusznie ich możemy nazwać na poły umarłymi, i już prawie konającemi, a niżli żywemi. Cóż? ⁹Albo nie wiecie jako ciężki jest post roskośnikom? albo nie wiecie jaka nudność w żołądku, jaka boleść w głowie, jaka słabość we wszystkiem ciele, gdy kto ujmie sobie obroku, od zwykłych roskoszy swoich? A iż Niniwitowie byli wielkimi roskośnikami, tedyć musiało im to bydź barzo nudno, i bolesno, nie jeść i nie pić, całe trzy dni, i trzy nocy, musiało im to bydź barzo nudno, i bolesno, chodzić w worach i włosiennicach, porzuciwszy miękkie szaty, musiało im to bydź nudno i bolesno leżeć w popiele, wylazszy z miękkiej pościeli. Słusznie tedy za konające, i umierające mogą bydź poczytanymi. Ale iż za prawdziwym nawróceniem, i skuteczną pokutą, przyszli do tak wielkiej łaski Bożej, i Miłosierdzia jego, że im grzechy są odpusczone, i karanie grzechowe od nich oddalone, słusznie też mogą bydź nazwani pięknie narodzonemi. ¹⁰Abowiem Pokuta Ś. ma moc pięknego odrodzenia, jako mamy o tym jawne świadectwo, Króla i Proroka, tak do dusze swojej, przez Pokutę odnowionej, mówiącego:¹¹ Błogosław Duszo moja Pana, i nie zapominaj wszystkich Dobrodziejstw jego, której odpusczenie daje, wszystkim grzechom twoim, i koronuje cię w litości i zmiłowaniu. Za czym odmładza się jako orłowa młodość twoja; a nie tylko Pokuta święta odmładza zastarzałych, ale i umarłych śmiercią grzechową wskrzesza do żywota łaski, czego nie tylko mamy świadectwo Ezechiela Proroka,¹² który widząc na jednym polu barzo wiele kości suchych, napatrzył sie i tego, że za powienieniem wiatrów nadchnienia Bożego, pozbiegały się one wszystkie kości różno leżące, kożda do stawu swojego, i powiązane są żyłami, i porosły ciałem, i powlokły sie skórą, i zstały się znowu ludźmi żywemi. Ale mamy tego prawie oczywisty przykład, w onym synu marnotrawnym, o którym ociec jego, znaczący Ojca Miłosierdzia, i Boga wszelakich pociech, tak mówi do starszego syna swego:¹³ TRZEBA SIĘ NAM RADOWAĆ, abowiem oto ten brat twój, już był zginął, i nalasł sie, już był umarł, i oto zaś ożył. Słusznie tedy Niniwe, jest nazwane pięknym narodzeniem, i jeśliby kto Jonaszową Historią chciał przełożyć po Polsku, słowo w słowo, dogadzając literze, musiałby tak napisać, albo mówić: Rzekł Pan do Jonasza: Idź po wtóre do narodzenia pięknego; które słowa pięknie nam służą do naszego duchownego wyrozumienia, gdyż i Jonasz od Niniwe stroniący, i w oczywistą śmierć wrzucony, znowu sie sczęśliwie urodził, gdy z Morza na brzeg był zdrowo wypusczony, i Jezus Chrystus przez Jonasza przeznaczony, przez chwalebne Zmartwychwstanie przyszedł, do tak pięknego narodzenia, że jako z Feniksa starego, zstawa sie Feniks odmłodzony, tak z Jezusa Chrystusa zamordowanego, zstał sie żywy, z śmiertelnego zstał sie nieśmiertelny, z obelżonego, zstał sie chwalebny, i z bolałego, zstał sie uwielbiony. O czym daje świadectwo własny przeciwnik, i główny prześladownik jego, mówiąc:¹⁴ Uniżył się Pan nasz JEZUS CHRYSTUS aż do śmierci, a śmierci Krzyżowej, i dlategoż podwyższył go Bóg, i dał mu imię, które jest nad wszelkie imię, aby na imię Jezusowe padało wszelkie kolano, Niebieskie, Ziemskie, i Piekielne, i aby kożdy język wyznawał, iż Pan Jezus Chrystus jest na prawicy Boga Ojca Niebieskiego. Czemu kto by nie chciał wierzyć, ten jest pełen głupstwa, i zatwardziałości serca, według własnych słów jego samego, tak do swych Zwolenników, do Emaus idących, mówiącego:¹⁵ O GŁUPI, I TWARDEGO SERCA DO WIErzenia, tym wszystkim rzeczom, które powiedzieli Prorocy – iżali nie potrzeba tego była, aby był Chrystus tak ucierpiał, i tak wszedł do Chwały swojej? Czego i wy słuchając, wiedzcie iż nie będziecie podwyzszeni, jeśli sie nie uniżycie – bądźcie tego pewni, że i wy sie do żywota pięknego nie urodzicie, jeśli pierwej umartwienia Chrystusowego, na ciele swoim nosić nie będziecie. ¹⁶Albowiem tajemnicę wam opowiadam bracia, ¹⁷że wszyscy wstaniemy, ale sie nie wszyscy odnowiemy. Albowiem ci którzy, aż do ostatniego skonania, noszą na sobie starego Jadama, i z jego pychą, i z jego łakomstwem, i obżarstwem, z jego nieposłuszeństwem, i z inszymi jego sprawami, trudno sie tacy spodziewać mają odnowienia. ¹⁸Bo jeśli trudno Murzynowi odmienić skórę swoję, albo rysiowi pstrociny swoje, pogotowiu ten, który wiecznym upodobaniem, przylepił grzechy do nieśmiertelnej woli swojej, nie będzie ich mógł zbyć w onym stanie nieśmiertelności; i owszem kto w grzechu śmiertelnym, z tego świata zejdzie, jako cetnarem ołowu,¹⁹ albo nawiększym kamieniem młyńskim,²⁰ będzie wrzucony w smrodliwe jezioro Piekielne, siarką i smołą pałające, w którym cóż może bydź za omycie? I owszem co dalej tym więcej, będzie do niego przywirać grzech jego, bluźnierstwem i złorzeczeniem Boga Stworzyciela swojego,²¹ i dnia narodzenia swojego, i wszystkich godzin życia swojego. A tać to jest śmierć wtóra,²² od której nie masz odrodzenia, od której nie masz powstania, o której mówi Król i Prorok:²³ Dlatego nie powstaną niepobożni na sąd, ani grzesznicy w zgromadzenie świętych.
   Przetoż kto by pragnął odrodzić sie z tym Niebieskim Feniksem, i z tym wielkim Orłem wysoko latającym,²⁴ i nas do latania pobudzającym, tu sie mu potrzeba odnowić, aby tak jako Chrystus umarł za grzechy nasze, tak też aby kożdy Chrześcianin umarł grzechowi;²⁵ a jako Chrystus powstał od umarłych, tak aby też kożdy Chrześcianin, powstał od starych złości, a chodził w nowości żywota. Do tegoć nas wiedzie to miasto Niniwe, po naszemu, Piękne narodzenie, ²⁶i ta prowincja Gelilejska, która sie wykłada łacińskim językiem Tansmigratio, a po Polsku, Przeprowadzenie – abowiem ta Galilea tylko słowem, a nie samą rzeczą różna jest od Niniwe, to Przeprowadzenie rzeczą samą, toż właśnie jest, co i Piękne narodzenie; abowiem skoro sie kto przeprowadzi z stanu grzechu, do stanu polepszenia, zaraz sie zstanie pięknie odrodzonym, i od śmierci dusznej do żywota łaski. Zkąd już łacno obaczyć możecie, że nie masz różnice miedzy figurą, i samą rzeczą; ale jako Jonasz poszedszy do Niniwe, znaczył Piękne odrodzenie, i swoje i Niniwitów, tak Pan Jezus poszedszy do Galilei, pokazał to i sam w sobie, że sie już przeprowadził od śmierci do żywota, i pokazał to wiernym swoim, że ich śmiercią swoją przeprowadził od śmierci grzechowej, która zabija dusze, i przyprowadził je do żywota łaski, na tym świecie, i potym do żywota wiekuistej chwały. A teraz już o mężowie Niniwitcy, nakłońcie uszy wasze, a posłuchajcie co wam Jonasz opowiada, nastawcie uszu wy wszyscy z Pogaństwa wezwani, a posłuchajcie głosu Chrystusa wołającego. O GŁUPI I TWARDEGO SERCA KU WIERZEniu, tym wszystkim rzeczom, które opowiedzieli Prorocy. To początek przepowiadania Chrystusowego, abyście porzucili głupstwo, i abyście odmiękczyli zatwardziałość serca waszego. Cóż by było głupszego nad Niniwity, gdyby byli Jonasza nie posłuchali, który im opowiedział, że się mieli wszyscy zapaść, za czterydzieści dni? Ale nic by nie mogło sie naleść głupszego nad was, jeślibyście nie chcieli słuchać głosu Jezusa Chrystusa wołającego:²⁷ JEŚLI POKUTY CZYNIĆ NIE BĘDZIECIE, wszyscy poginiecie. Zaprawdę wielkie by to głupstwo, nie chcieć trochę pokutować, a dostąpić wiekuistych pociech, Królestwa Niebieskiego; wiedząc to pewnie od Apostoła w Niebie wyćwiczonego, iż te utrapienia docześne, lekkie i w oczemgnieniu przemijające, sprawują nam na wysokości wiekuistą wagę chwały Niebieskiej,²⁸ w której kożdy wesołem głosem, chełpi sie przed Panem Bogiem, mówiąc:²⁹ Troszeczkem pracował, a znalasłem sobie wielki odpoczynek. Niewiele robił jawnogrzesznik, a znalasł sobie wielki odpoczynek.³⁰ Abowiem za króciuchne wyznanie grzechów swoich, i za maluchne uderzenie w piersi, poszedł usprawiedliwiony do domu swego.³¹ Troszeczkę robił Łotr prawy na Krzyżu, a znalasł wielki odpoczynek;³² abowiem skoro jedno wyrzekł ośm słów maluchnych; Panie pamiętaj na mnie, gdy przijdziesz do Królestwa twego; zaraz usłyszał: ZAPRAWDĘ POWIADAM CI IŻ DZIŚ BĘDZIESZ ZE MNĄ W RAJU. Ale chociaż byśmy nie tylko trzy dni pokutowali, jako Niniwitowie, ale chociajby trzydzieści lat, a jeśliby można rzecz i trzysta lat, przedsię to wszystko nie stoi, nie tylko za trzy dni, ale ani za trzy godziny, ani za trzy minuty, ani za troje mgnienie oka, względem onej Błogosławionej Wieczności, której nigdy nie skończą żadne tysiące, i żadne miliony lat. ³³Bo Wieczność nie podległa żadnej liczbie, żadnej mierze, żadnemu rachunkowi; lepiej by tedy trzy dni w poście, i w popiele, i w worze pokutować z Niniwitami, a z nimi też bydź wolnymi, od zapadnienia w przepaść potępienia wiecznego, którego utrapienia niewypowiedziane, i boleści nigdy nieskończone, w które jako prędko ludzie wpadają, dosyć jasnemi słowy opowiada Job ś. który mówi:³⁴ Trzymają bęben i cytrę, i radują się gdy usłyszą organy, wiodą w dobrach dni swoje, a w punkcie do Piekła wstępują. O straszny przypadku, o żałosny i na wieki opłakany upadku! A któryż miernik ziemski zrachuje, ³⁵jak głębokie jest Piekło, które jest w samym śrzodku ziemie? mało powie, jeśli kto powie, że tysiąc tysięcy mil do Piekła, a tak głęboko wpaść w punkcie, tak głęboko wpaść we mgnieniu oka, któż wypowie słowy tak straszny przypadek? albo kto ogarnie myślą, ³⁶tak żałosny i opłakany upadek, z którego iż nie masz żadnego wrotu, czego doszedł i sam Pogański Poeta mądrością świecką, który mówi:³⁷
Łacniuchno wpaść do Piekła, bo czarnego wroga
Tak w dzień jak i w nocy, są otwarte wrota –
   Ale się ztamtąd wymknąć i wyleść na górę,
Radzićby niebożęta wzgórę sie wydarli,
Nędzą, pracą, robotą, doli swej podparli.
Ale Fata wspierają, i Styks nieprzebyta,
Nie dozwala przeprawy, z nawiększego myta.
Ale znaczniejsze i poważniejsze świadectwo tego mamy, od onego wielkiego Abrahama Ojca wszystkich wierzących, którego gdy ujźrzał Bogacz w płomieniach Piekielnych, za swe docześne roskoszy leżący, prosił go o kropeczkę wody z palca Łazarzowego. Ale usłyszał:³⁸ WIELKA ODCHŁAŃ utwierdzona jest miedzy nami i między wami, tak iż którzy by chcieli zowąd prześć do was, nie mogą; ani ztamtąd do nas nikt sie nie może przeprawić. Przetoż jeśli chcemy sobie te marne roskoszy obrzydzić, które nieostrożnie ludzie zawodzą, w tak wielkie utrapienia, trzeba abyśmy wyszli, za to miasto pięknie odrodzone, i abyśmy sie przypatrzyli, onemu chłodnikowi Jonaszowemu, w którym chłodu i wczasu po pracy swej używał, o którym tak mamy w Historiej świętej:³⁹ Gdy wyszedł Jonasz Prorok z Miasta Niniwe, odprawiwszy straszne poselstwo Pana Boga wszechmogącego, usiadł sobie na wschód słońca od miasta, tamże sobie uczynił chłodnik, i siedział pod nim w cieniu, aby sie przypatrzył co by też przypadło na ono miasto. A Pan Bóg sprawił tam bluscz, który sie wspiął i wzniósł, tak iż czynił chłód cieniem swoim nad głową Jonasza spracowanego. I uradował sie Jonasz z onego blusczu weselem wielkim, a nazajutrz przepuścił Pan robaka, który podgrysł bluscz tak iż usechł. A gdy Słońce weszło, przykazał Pan wiatrowi ciepłemu, i ugarającemu, i uderzyło Słońce na głowę Jonaszowę, i dopaliło mu tak barzo, iż rzekł: Lepiej mi umrzeć niż żyć. A cóż proszę za nauki chcecie dostać w tym chłodniku Jonaszowym? albo co za sok mądrości chcecie wycisnąć z tego blusczu jego. Oto nie ma w sobie nic inszego ten wszystek chłodnik, i ten wszystek bluscz, tylko to, że przemija ozdoba tego świata,⁴⁰ a to co na nim do czasu trwa, takiego niestatku jest pełno, że śmiech obraca sie w smutek, a ostatek wesela kończy płacz; jako to znać po Baltazarze Królu, którego bankiet docześni barzo wesoły, obrócił sie w straszny bankiet Piekielny, nigdy nieskończony – tak ci i pycha Antiochowa obróciła się w uniżenie, nadętość jego w wyniszczenie, okrucieństwo jego w okrutne boleści, i nieznośne utrapienie. Cóż tedy za korzyść, że sie teraz weselicie, i radujecie z swojego blusczu, z swojego chłodu, z swoich pociech, ponieważ oto jusz ich począł podgryżać robak, oto jusz poczęła ona młodość twoja ustawać, oto jusz poczęło zdrowie twoje mdleć, oto już poczęły pociechy twoje ustawać, i jako zeschły bluscz na ziemię upadać? A ty sam zostaniesz na nieznośnym upaleniu, onego nagorętszego słońca Sprawiedliwości, które na twoję głowę puści tak wielkie upalenie, że sie musisz pocić, czyniąc liczbę srogą nie tylko z grzechów i nieprawości, ale i z samych sprawiedliwości swoich, przy którym rachunku, będą na cię zewsząd powiewać gorące wiatry, rozmaitych skarg, od ludzi utrapionych, którzy staną w wielkiej stateczności, przeciwko tym którzy ich uciążali, i którzy prace ich odejmowali – ale i własny stróż twój Anioł, dosyć gorącym wiatrem będzie wiał, na cię skarżąc, na twoje nieposłuszeństwo, na twoję nieuczciwość, na twoję krnąbrność, której w tobie doznawał. A o Szatanie przeklętym co mniemasz, jako gorącym wiatrem będzie wiał na cię? aza nie wiesz, że z paszczęki jego płomień pała, jako z łuczywa rozpalonego, albo jako z Hornu garczarskiego. Bądź tego pewien, że cię ten zdrajca będzie nagrzewał, i tak ci będzie dokuczał, żebyś sie nierad żywym widział.
   Nie każciesz tedy na hardą, że macie ucieszne chłodniki, że macie chłodne piwnice, że macie głębokie lochy, bo to wszystko bluscz słaby, i prędko ustawający, a was w gorącu, i w upaleniu zostawujący. Nie pyśnicie sie z tego, że macie obfite gumna i stodoły, że macie wielkie stada i obory, że macie pełne spiżarnie i komory, że macie natłoczone skrzynie i szkatuły. Czemu? Bo to wszystko marny bluscz, na jeden dzień uweselający, a potym nieskończony gniew i frasunek, gdy zwiędnie i uschnie przynoszący. A cóż za korzyść z tego marnego wesela, za którym idzie tak wielki smutek? A cóż za pożytek, mieć na jeden dzień pociechę, a potym na wieki nieskończone utrapienie?
   Lisymach Król Macedoński, od Tatarów z wojskiem oblężony, musiał sie poddać dlatego, że wszystko wojsko pragnieniem zmorzone tak było, iż i sam Król nie miał czym sie ochłodzić, i dusze zakropić; i gdy mu już czołem nieprzyjacielowi bijącemu, dano przyłbicę wody, tak rzekł: O Bogowie, jako mała roskosz, mnie z Króla niewolnikiem uczyniła. A jakoż ty nie musisz barziej narzekać, gdyć Tatarowie Piekielni, odejmą zbawienną wodę łaski Bożej, i odejmąć Królestwo Niebieskie z niewysłowionemi pociechami jego. Przypatrzciesz sie tedy wczas, temu blusczowi Jonaszowemu Chrześcianie mili, a przypatrujcie sie pilno, który jeśliby sie wspiął wysoko ku górze, i jeśliby rozpuścił krzewiste gałęzie swoje, i szerokie liście swoje, nie ufajcie mu, ani dusze swojej pod nim nie rozweselajcie, ani do niego serca przykładajcie, jako was Król i Prorok upomina, mówiąc:⁴¹ Jeśliby wam obfitowały bogactwa, nie przykładajcie serca do nich – abowiem te rzeczy docześne, nie mogą bydź materią wiecznego wesela, do którego my jesteśmy stworzeni. Przypatrował sie pilnie temu słabemu blusczowi, namędrszy Salomon, i znając się dobrze na przyrodzeniu wszystkich ziół, taki dał wyrok o tym marnym blusczu:⁴² Rzekłem był w sercu moim, pójdę roskocham się w roskoszach, &c. A któregoż większego świadectwa potrzebujecie, nad świadectwo tak bogatego Króla, i nad dowód tak mądrego człowieka, do którego z dalekich krajów ziemie, przychodzono słuchać mądrości jego? Na którym jeśliby wam mało, więc samo doświadczenie, niechaj wam uczyni skuteczną przestrogę, abyście tym marnym blusczom nie ufali, chociaj je widzicie teraz kwitnące – abowiem już takich siła powiędło, i poschło. Uwiędła już i uschła, ona długowieczność Nestorowa – uwiędła już i uschła, ogromna wielkość Goliaszowa, i inszych Olbrzymów – uwiędła i uschła jusz, niesłychana moc Herkulesowa – uwiędła i uschła mądrość Achytofelowa – uwiędła i uschła, uroda Saulowa – uwiędła i uschła, piękność Absolonowa. Ale i wszystkie chłodniki, i wszystkie bluscze waszych Pradziadów, waszych Dziadów, waszych Rodziców, waszych powinnych, już powiędły i poschły. A czemuż tedy tak niedbałego, i ociężałego serca jesteście, że miłujecie próżność, i szukacie kłamstwa? Czemuście sie tak roskochali, i rozpieścili, w tym chłodzie króciuchnym, i w tych pociechach, tak prędko przemijających? Radzę tedy i upominam, abyście z tych przedmiesckich chłodników, wrócili sie do Niniwe, i abyście sie w nim pięknie odrodziwszy, mogli bydź ucześnikami wiecznych Domów, Królestwa Niebieskiego; albo raczej to radzę, abyście sie jako narychlej wyprowadzili, z tych marnych chłodników, słabym bluszczem przykrytych, i żebyście sie co rychlej wprowadzili, do Galilei, w której byście mogli oglądać Pana i Zbawiciela naszego, JEZUSA CHRYSTUSA, który odnowi ciała nikczemności naszej, i przysposobi je do Ciała Jasności swojej. Co nam racz dać Odkupicielu i Zbawicielu nasz, rzeczmy wszyscy nabożnym sercem, AMEN.

Chwała Bogu w Trójcy Przenaświętszej jedynemu, Amen.

Przypisy:
1  U Galilei naprzód P. Chrystus, po Zmartwychwstaniu objawiony.
2  Mt 26.
3  Mk 16.
4  Rdz 11.
5  Języki pomieszane, chociaj odmienił rzeczom imiona, przedsię naturę ich nie odmieniali.
6  Dlaczegoż Pan Bóg dał Apostołom rozmaitość języków.
7  Niniwe wykłada sie Narodzenie piękne.
8  Niniwitowie usłyszawszy Dekret zapadnienia byli podobniejszy umarłym niż żywym.
9  Cięszki jest Post roskośnikom.
10  Pokuta Ś. ma moc odrodzenia.
11  Ps 103(102).
12  Ez 37.
13  Łk 15.
14  Flp 2.
15  Łk 24.
16  1 Kor 15.
17  Wszyscy powstaną ale sie nie wszyscy odnowią.
18  Jr 13.
19  Za 5.
20  Ap 18.
21  Iz 8.
22  Ap 21.
23  Ps 1.
24  Pwt 32.
25  Rz 6.
26  Galilea wykłada sie Przeprowadzenie, co sie też zgadza, z pięknym urodzeniem.
27  Łk 13.
28  2 Kor 4.
29  Syr. [Syr 51,27. Przyp. JS.]
30  Łk 18.
31  Łk 18.
32  Łk 23.
33  Wieczność nie podległa liczbie, ani mierze, ani rachunkowi.
34  Hi 21. [Hi 21,12-13. W książce mylnie: „Iob: 12.”. Przyp. JS.]
35  Piekło jest w samym śrzodku ziemie.
36  Z Piekła nie masz wrotu.
37  Virgilius in libro AEnęidorum. [Wirgiliusz w Eneadach. Przyp. JS.]
38  Łk 16.
39  Jon 4.
40  1 Kor 7.
41  Ps 62(61).
42  Koh 2.

Źródło:
Gabriel Leopolita, Historya o Ionaszv, dla Rozmyślània nadrozſzey Męki Pana Iesvsovvey, Lwów 1618.
Transkrypcja typu „B”: Jakub Szukalski

+ ⋙