(14) Żywoty Świętych: Piotr Balsamos

Męczeństwo Piotra ś. Balsamem nazwanego,

napisane przez Anastazego Bibliotekarza,

od słowa do słowa przełożone – cierpiał około Roku Pańskiego 240 – za Maksymina.¹

   ²W Mieście Aulonie, gdy był pojman Piotr ś. za czasu onych okrutników, którzy krew Chrześciańską rozlewali, i imię Chrystusowe wykorzenić chcieli, stawion był przed Sewerem sędzią – który go spytał: jako cię zową? Piotr – Zowią mię Balsam, a na Chrzcie ś. dane mi jest imię Piotr. S. Coś za rodzaju? Piotr – Chrześcianin jestem. ³S. Masz jaki urząd? P. Więtszego mieć nie mogę ani lepszego, jedno Chrześcianinem być. S. Masz rodzice? P. Nie mam. S. Kłamasz. Bom słyszał iż masz rodzice żywe. P. Ewangelia mi się każe wszystkiego zaprzeć, gdy na takie wyznanie przychodzę. S. A wiesz co rozkazał cesarz? P. Wiem co Bóg rozkazał prawy i wieczny mój Król. S. Rozkazali miłościwi Panowie, aby wszyscy Chrześcianie abo bogom ofiarowali, abo mękami rozmaitemi zgubieni byli. P. Ale prawy i wieczny Król rozkazał i zagroził,⁴ ktoby ofiarę diabłom czynił, ma wiecznie zginąć. Sam osądź jeśli sprawiedliwość miłujesz, jeśli się Jego przykazania przestąpić godzi. S. Ofiaruj bogom a usłuchaj mię, i pełni to co panowie każą. P. Ja ręką czynionym bogom, drzewianym i kamiennym, którymeście wy podobni, ofiary czynić nie będę. S. Krzywdę nam czynisz – abo niewiesz iż cię stracić mogę? P. Ja wam krzywdy nie czynię, ale to mówię, co w zakonie Bożym pisano jest:⁵ Usta mają, oczy, nozdrze, uszy, ręce, nogi – ale ani mówią, ani widzą, ani woniają, ani słyszą, ani dotykają, ani chodzą. I mówi dalej: Zstają się im podobni którzy je czynią, i wszyscy którzy im dufają. Jeśliż Pan Bóg przez Proroka i Ducha Ś. to mówi – jakoż ty mienisz, abych ci krzywdę czynił iżem rzekł: Jesteście kamieniom niemym i głuchym podobni, w których wy diabły chwalicie – a jeszcze i mnie takim mieć chcecie, jaczyście są sami? S. Słuchaj mię a sam się nad sobą zmiłuj – Czyń ofiarę. P. Prawie się sam nad sobą zmiłuję, gdy tego czynić i ofiarować nie będę, a od prawdy nie odstąpię. A ty iżeś Poganiec, mnie i zakonowi Bożemu wiary nie dajesz. Bo mówi Bóg: Kto diabłom ofiaruje, wykorzenion będzie. Czyńże coć rozkazano jest, a mnie dalej tego grzechu nie przypominaj. S.: Jeszczeć to ścierpię, i poczekam abyś się namyślił, a ofiarując abyś nie zginął. P. Próżno się tego spodziewasz – Czyń co masz czynić, a działaj dzieło ojca twego diabła – Bo ja tego nigdy nie uczynię, i mój Pan Jezus Chrystus któremu ja służę, tego mi nie dopuści. Tedy go kazał Sewerus zawiesić – i gdy wisiał na katowni, zawołał nań: Pietrze co czynisz? Chcesz ofiarować czy nie? Piotr rzecze: Daj oto te żelazne osęki, a każ mię drapać – bomci już nie raz powiedział, iż nikomu ofiary czynić nie będę, jedno Bogu samemu, dla którego imienia cierpię. ⁶Tedy go sędzia kazał srodze drapać osękami. A gdy barzo był zdrapany i zorany Piotr miły, żadnego stękania nie czynił, ale tylo śpiewał mówiąc: Tegom pragnął od Boga i tegom szukał, abych się został w przybytku Pana mego, po wszytki dni wieku mego.⁷ Kusz zbawienny wezmę, i imienia Pańskiego wzywać będę.⁸ Gdy to mówił, kazał sędzia przynaglać, a mocno drzeć ciało z kości jego, odmieniając katowniki na przemiany. A lud który stał, widząc płynącą krew strumieniami na ziemię, i rzeczkami po ziemi bieżącą, wielce się użalił, i wołał nań: Zmiłuj się sam nad sobą człowiecze, a ofiaruj, abyś uszedł tak ciężkiej męki. A Piotr ś. odpowiedział: Męki te nic nie są, ani mi boleści nie czynią. Lecz gdybych się Boga mego zaprzał, dopierobych w prawe, iste, i wieczne a więtsze męki wpadł. Rzecze Sewerus: Co czynisz Pietrze? Ofiaruj, będzieć tego żal – niechceszli ofiarować, skażę cię na śmierć. Piotr odpowie: Tegoć ja z chęcią czekam. Tedy go sędzia na śmierć skazał mówiąc: Piotra wzgardziciela niezwyciężonych Cesarzów, dla zakonu Boga swego, rozkazuję na krzyż wbić. Tak żołnierz Chrystusów na wzór drugiego Piotra wielkiego Apostoła dokonał, i zstał się społeczności męki Pańskiej godnym. Umęczony jest w mieście Aulonie, jedenastego dnia Stycznia, za panowania Maksymina Cesarza, za królestwa naszego Pana Jezu Chrysta, któremu cześć i chwała na wieki wieków. Amen.

   ⁹Umierając od prześladownika, męczeństwo jest jawne, mówi Grzegorz ś.¹⁰ – ale potwarzy wytrwać, i tych którzy nas nienawidzą miłować, męczeństwo jest na sercu tajemne. Jeśli za pomocą Pańską, cnotę cierpliwości ś. zachowujemy, w kościelnym pokoju żyjąc, koronę męczeńską otrzymamy.

1  XI. Ianuar. Stycznia. Mart. R. 3. Ianuar.

2  Rozmowa męczennika z okrutnikiem, gdzie P. Piotr mówi, gdzie S. sędzia mówi.

3  Chrześcianinem być, wielki urząd.

4  Wj 22.

5  Ps 115(113 B).

6  Cierpliwość wielka męczennika.

7  Ps 27(26).

8  Ps 116(114-115).

9  Obrok duchowny.

10  Hom. 33.

Źródło:

Ks. Piotr Skarga, Żywoty Świętych Stárego y Nowego Zakonu, ná káʒ̇dy dzień przez cáły rok, Kraków 1605, pomocniczo: Kraków 1598

Transkrypcja typu „B”: Jakub Szukalski

 

⋘ + ⋙