Żywot Ś. Jakuba mniejszego,
brata Pana naszego,
syna Alfeuszowego, Biskupa pierwszego Jerozolimskiego – pisany od Klemensa Aleksandryjskiego, sexto Hipotypozeon,
od Egezypa lib. 5. od Euzebiusa lib. 2. cap. 23. Hist. Eccl.
od Hieronyma ś. in Cathalogo.1
Jakub Apostoł, syn Alfeuszów, powinny krwią matce Chrystusa Boga naszego (prze co i bratem jego nazwany był) usłyszawszy o kazaniu Pana Jezusowym, nie leniwie się do jego nauki i naśladowania porwał. Ten od żywota matki swej świętym był, i w tym tylko wszytkę pociechę swoję pokładał, co jedno go z Bogiem i cnotami, które do niego wiodą, łączyło. 2Żadnego wina i to co by upoić mogło, nigdy nie pił, i mięsa nie jadł – włosów też nigdy nie strzygł, i łaźniej jako żyw nie używał, w żadną się szatę wełnianą, na prostym płótnie przestając, nie odziewał – na modlitwie prawie wszytek czas trawił, na której klękając ustawicznie, kolana miał stwardziałe, i już jako skóra Wielbłądowa zgrubiałe i zczerniałe – żony nigdy nie miał, ale w wiecznej czystości aż do śmierci przeżył – w takim ćwiczeniu i ostrości żywota, i w szkole zbawicielowej żywiąc – jeden miedzy dwunaścią obrany był od Pana – przy którym wszytko cierpiąc, w prostocie i wielkiej niewinności żywota, u wszytkich był barzo drogi i wdzięczny. Jaką nalazł łaskę u Pana Jezusa Boga swego, po tym znać – iż mu się (jako pisze Apostoł Paweł)3 osobliwie okrom innych Apostołów, jako i Piotrowi ś. ukazał po zmartwychwstaniu swym. Po wniebowstąpieniu w tak wielkiej wadze był u wszytkich Apostołów – iż go Biskupem Jerozolimskim uczynili – i jemu napierwsze one Chrześcijany, tam gdzie się naprzód z Boga i chrztu rodzili, jako Pasterzowi poruczyli – a zwłaszcza Piotr ś. jako Apostolskie książę – który gdy od Anioła z więzienia wyswobodzon był – nowinę tę temu Jakubowi świętemu oznajmić kazał4 – i Paweł ś. z tego się kocha, iż go w ciele widział.5
A na Koncylium onym Jerozolimskim,6 takie było u wszystkich o nim i tak wielkie rozumienie, iż po wyroku, który Piotr ś. na zepsowanie obrzezania i zakonnych ceremonij, usty swemi uczynił – wszyscy na radzie Jakubowej zostali – aby dla ubłagania Żydów o zakon się gniewających, ze krwią jeść narodom zakazano, i do wszytkich pisane listy były, żeby ofiar bałwochwalskich nie pożywali, a porubstwa się strzegli. A nie tylko u swych, ale i u niewiernych Żydów i prześladowników wiary świętej miał Jakub ś. wielką cześć, i wysokie o swej cnocie rozumienie, iż się nań jako na świętego i sprawiedliwego oglądali, i Obliaszem abo Ofliaszem, to jest podporą ludu, abo sprawiedliwym na wybór i nad inne wszytki zwali – 7jemu samemu Biskupi Żydowscy i Faryzeuszowie wchodzić do świątyniej, tam gdzie raz tylko przez rok nawyższy kapłan wchodził, ilekroć jedno chciał, dopuścili – i wszędzie mu wielkie miejsce, prze niewymowną, i której spotwarzyć nic i zaćmić nie mogło, świątobliwość żywota jego dawali – lud wszytek gdzie go widział, cisnął się do dotykania podołku sukniej jego. Przetoż gdy jemu taką cześć, a Chrystusowi którego on opowiadał, wielką zelżywość czynili – mniemieli nieszczęsni ludzie, aby go tym sobie zwyciężyć, i na zelżenie Chrystusa przywieść kiedy mogli.
I czasu jednego, gdy baczyli iż na kazanie Jakuba ś. wiele barzo ludzi, już nie tylko stanu niskiego i miernego, ale i z Faryzeuszów onych zacnych do chrztu ś. i wiary ukrzyżowanego Króla przystaje, a co dzień się barziej szerzy – uczyniwszy niezbożną radę, za powodem Anana, który się na nawyższe Biskupstwo podnosił, mówili: już wszyscy za nauką tego Jakuba uwierzą w Jezusa, iż on jest Messjaszem – i postanowili aby Jakuba ś. prosili, żeby lud od Chrystusa odwiódł, a jeśliby nie chciał, aby go zabili. Trafili do tego złoczyństwa czas przystępny, gdy się na Wielkąnoc lud zewsząd do Jeruzalem zjachał, a starosta Festus (który był i Pawła ś. z ich ręku wybawił i do Rzymu posłał) na ten czas umarł – tak iż urząd Rzymski i zwierzchność wakowała. Zebrawszy się tedy do ś. Jakuba, obstąpiwszy go w kościele, mówili mu: Prosim cię pilnie, abyś na ten dzień Wielkonocny, na który się zewsząd ludzi wielkość zeszła, przestrzegł wszytkich o Jezusie, żeby nie błądzili – bo my wszyscy ciebie wielce ważym, i na twym zdaniu przestajem, i tobie, i my, i lud wszytek, to słowo dajem, iżeś ty jest sprawiedliwy, a na żadnego się osobę nie oglądasz – radźże ludowi wszytkiemu, aby o Jezusie nie błądził – bo ciebie wszyscy słuchamy – wstąp prosim cię na ten ganek i miejsce wysokie, z którego cię wszyscy widzieć i słuchać móc będą – bo jako widzisz, jest lud wielki z Żydów i narodów zebrany. Tedy go na ganku wysokim postawili, i zawołali nań głosem: Najsprawiedliwszy mężu, któregośmy winni wszyscy słuchać, oto lud ten błądzi o Jezusie, który ukrzyżowany jest, powiedzże nam jawnie co ty o nim trzymasz? 8A Jakub ś. wielkim głosem krzyknął: Co mnie pytacie o Synu człowieczym – oto on siedzi w niebie na prawicy nawyższej mocy, i przyjdzie w obłokach niebieskich. To słysząc on lud, wielce się radował z takiego świadectwa, i zawołał: chwała Bogu, Osanna Synowi Dawidowemu.
Potym oni Faryzeusze żałując swego takiego postępku, z którego więcej lud był w wierze Chrystusowej potwierdzony, zmówili się, aby go z onego ganku na szyję zepchnęli, aby i inni wyznawcy Chrystusowi zastraszeni byli, i zawołali: O jako i sprawiedliwy pobłądził – i spełniło się w ich postępkach proroctwo, które mówi: Zabijmy sprawiedliwego, bo jest nam niepożyteczny – i wlazszy do niego, zepchnęli go na dół. Padł święty na ziemię, i stukł się srodze – ale żywy jeszcze zostając, wnet na kolana przyklęknął, podnosząc ręce, a mówiąc: Panie odpuść im ten grzech, bo nie wiedzą co czynią. A oni wołali: ukamienujmy sprawiedliwego – i ciskali nań kamieńmi, i okrutne mu rany zadawali. A jeden z kapłanów narodu Rechabitów, które Hieremiasz chwalił,9 bronić go chciał, i wołał na nie: Co czynicie, przestańcie ciskać, oto się modli za wami ten sprawiedliwy, a wy go kamienujecie? a w tym przypadł jeden z kijem farbierskim, którym farbę wyciskają, i uderzył w głowę ś. Jakuba, tak iż mózg wszystek z niej wypierzchnął – i w tym świętym męczeństwie skonał – i był tamże blisko kościoła pogrzebion. Tak to wielkiej był świątobliwości, u Boga i w ludzkim mniemaniu człowiek, iż i sami baczniejszy Żydowie rozumieli to, iż dla rozlania krwie jego, pomsta na Jeruzalem i Żydy wszytkie przyszła, za Wespazjana Cesarza i Tytusa syna jego, w której królestwo ono i miasto upadło. I Jozefus ich historyk to jaśnie daje znać,10 mówiąc o ich upadku i nędzy niesłychanej: To wszystko, powiada, przyszło na Żydy na pomstę Jakuba sprawiedliwego, który był brat Jezusa nazwanego Chrystusem – którego okrutnie zabili, człowieka wielce sprawiedliwego, i wyznaniem wszech ludzi pobożnego. Pisał list jeden który jest pierwszy miedzy temi, które kościół Katolicki Canonicas zowie. Żył na Biskupstwie Jerozolimskim lat 30. – umęczon lata życia swego, sześćdziesiątego szóstego, na cześć Bogu nieogarnionemu, Ojcu, Synowi i Duchowi świętemu – któremu chwała na początku i ninie, na wieki wiekom. Amen.
11List ten, który Jakub święty Duchem Bożym napisał, i który Kościół ma za pismo święte, i z wielką go czcią przyjmuje – śmiał nieszczęsny heretyk Luter i inni jego uczniowie odmiatać – prze to samo, iż nie wedle wymysłów ich o dobrych uczynkach naucza – ale im usprawiedliwienie przypisuje, i martwą bez nich wiarę a niepożyteczną być twierdzi. Rozumiej, wierny czytelniku, iż heretykom nie idzie o słowo Boże, ani o pismo święte, ale o upór hardy, i żywot swowolny – na który sobie wedle potrzeby pisma naciągają – a gdy nie mogą – pismo samo święte odmiatają, i im zuchwale gardzić i pomiatać umieją – a o takim obyczaju ich dawno nas przestrzegł Tertullianus de præscriptione hæretic.
2. 12Napisał też tenże Jakub ś. na urzędu kapłańskiego i ofiary nowego zakonu sprawowanie, Mszą abo Liturgią – która po dziś dzień w Greckich i Łacińskich kościołach trwa – jako o tym wielcy i bez przymówki godni świadkowie twierdzą – to jest Proklus Arcybiskup Carogrodzki, który żył około roku Pańskiego 420. – jest list jego w księgach Cyrylla Aleksandryjskiego położony. I Koncylium Carogrodzkie, które in Trullo zowią, toż mówi: iż Jakub święty napisał Liturgią i obyczaj ceremonij i modlitew ofiary Mszej ś. które potym Bazylius wielki i Chryzostom skrócili. Toż wyznawają i inni młodszy, zwłaszcza Grekowie, Nicolaus Metonensis Epist. Bessarion, i inni. W tej Mszej Jakuba ś. takie są słowa i modlitwy. 13Zamilkni wszytko ludzkie stworzenie, a stój z bojaźnią i postrachem, a nic ziemskiego na myśli nie miej – bo król królujących, i Pan panujących Chrystus Bóg nasz idzie, aby był ofiarowany i dany na pokarm wiernym – a przed nim idzie wojsko Anielskie z wszytką mocą i roskazowaniem, wielooczni Cherubinowie i sześcioroskrzydlni Serafinowie, pokrywający twarz, a głośno śpiewający pienie, Alleluja, Alleluja, Alleluja – i niżej: Panie, Panie tyś nas nawiedził w miłosierdziu i zamiłowaniu – i dozwoliłeś nam podłym i niegodnym sługom twoim, z ufaniem przystępować do świętego ołtarza twego – 14i ofiarować tobie tę czcigodną i niekrwawą ofiarę, za grzechy nasze i za ludzkie nierozumy. 15Tamże jest i modlitwa za umarłych – i niżej w dziękowaniu mówi: Dałeś nam Panie Boże poświęcenie w używaniu przenaświętszego Ciała i przenadroższej Krwie jedynego Syna twego Pana naszego Jezusa Chrystusa – raczże nam użyczyć łaski Ducha ś. twego dobrego, a zachowaj nas bez przygany w wierze – prowadząc nas na doskonałe przysposobienie i odkupienie do onego przyszłego, wiecznego używania, &ć. i innych wiele nauk i obrządków w tej się Liturgiej, abo Mszej Jakuba świętego najduje – które Kościół ś. Rzymski jako od Apostołów wzięte, do tego czasu zachowuje.
3. Iż się osobliwie ukazał Pan Jezus po zmartwychwstaniu temu świętemu Jakubowi, Paweł Apostoł do Koryntów pisze – ale gdzie i jako, żaden tego Ewangelista nie pisze. I stąd poznaj, iż nie wszytko co jest w Ewangeliej napisano – ine rzeczy które Chrystus czynił i mówił, zostały w samej powieści bez pisma i w podaniu a skarbie kościelnym. Apostoł Paweł nie biorąc tego z pisma, z powieści to miał podobnoż samego Jakuba świętego, jako mu się Zbawiciel po zmartwychwstaniu ukazał. Czego Hieronym święty in Catalogo dokłada. 16Poprzysiągł się był, powiada, Jakub święty, iż od onej godziny, której pił kielich Pański, jeść nie miał ani pić – ażby Pana swego zmartwychwstałego oglądał – i ukazał mu się Pan Jezus, i rzekł: przynieście chleba – i wziął chleb, błogosławił i łamał, i dał Jakubowi sprawiedliwemu, mówiąc: Bracie miły, pożywaj chleba twego, bo syn człowieczy zmartwychwstał.
1 Tegoż pirwszego dnia Maja.
2 Ostrość żywota Jakuba ś.
3 1 Kor 15.
4 Dz 12. [W książce mylnie „Actor: 15.” Tak w obu wydaniach (1605, 1598). Przyp. JS.]
5 Ga 1. [W książce mylnie „Galat: 2.” Tak w obu wydaniach (1605, 1598). Przyp. JS.]
6 Dz 15.
7 Samemu jemu wchodzić in Sancta Sanctorum dopuszczono było.
8 Wyznał P. Jezusa posadzonym na wysokim miejscu.
9 Jr 35.
10 Lib. 20. Antiquitatum.
11 List ś. Jakuba Luter odmiatał.
12 Mszej porządek i modlitwy Jakub ś. napisał.
13 Ofiarowany Chrystus na ołtarzu.
14 Msza ofiara.
15 Modła za umarłe we Mszej ś. Jakuba.
16 Tu się zda iż mu przenaświętszy Sakrament dał pod jedną osobą.
Źródło:
Ks. Piotr Skarga, Żywoty Świętych Stárego y Nowego Zakonu, ná káʒ̇dy dzień przez cáły rok, Kraków 1605, pomocniczo: Kraków 1598
Transkrypcja typu „B”: Jakub Szukalski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz