Obcowanie z Tajemnicą

Zachwyt pięknem

uwielbianie Najświętszego Sakramentu

jest Jego spożywaniem

gdy błogosławisz to ciało

i zstępuje miłość z nieba

gdy odpowiadasz pragnę

na pragnę Boga

wyrażonym tu i teraz

uprawiaj tę miłość

bez końca

(74) Żywoty Świętych: Czterdziestu męczenników

O czterdzieści Męczennikach,

kazanie ś. Bazyliusza Wielkiego, na niektórych miejscach skrócone.¹

   Ten który święte męczenniki miłuje, a jako się kiedy wspominaniem ich ugasić może? Bo i ta cześć którą się dobrym towarzyszom wyrządza, znakiem jest miłości miedzy temi, którzy jednego Pana mają. ²I jawna rzecz jest – iż ten który mocne i mężne ludzie czci i sławi – sam ich też, gdyby mu się trafiło, naśladować ma wolą. A tak słusznie każdy święte męczenniki umiej uczcić, abyś sam swej dobrej wolej świadkiem był, a bez prześladowania, bez ognia, bez bicia, i ran, jednakiej z nimi zapłaty dostać mógł. A my dziś nie jednego, ani dwu, ani dziesiąci – ale czterdzieści wychwalać mamy wolą – którzy w różnych ciałach jednę duszę mając, równym spiknieniem i zgodą wiary, równą statecznością w rzeczach ciężkich, jednakim przy prawdzie staniem popisać się chcieli – wszyscy sobie równi w umyśle i w męce, równą też zapłatę sobie zasłużyli. A kto na sławę ich tak hojną mowę i dostatni język mieć może? Na cnót ludzi tych wsławienie, nie dosyćby mieć czterdzieści języków – a nie tylo tak wielki poczet, i ufiec wojenny nieprzełomiony ani zwyciężony, ale jeden z nich wymowę naszę i rozum przechodzi. Jednak je ku pożytkowi tu stojących wspominaniem przywieść, i mężne dzieje ich niejako wymalować, nie zaniecham. ³Bo częstokroć i krasomówcy i malarze wojenne sławne sprawy, pięknie w oczach stawiąc, jedni mową, a drudzy malowaniem uczciwe postępki opisując i zdobiąc – wiele innych ku naśladowaniu takiego męstwa przywodzą. Bo do czego słowa namową radzą, za to też malowanie tajemnie brać się każe. Takie my cnoty męczenników przypominając, was około stojących pobudzać będziem – i na oczy sprawy świętych kładąc, tych którzy niejako mężne serca mają, i bliscy im taką wolą są, łacno ku naśladowaniu zapalim. Bo tać jest prawdziwa sława śś. męczenników, gdy się inni ku wyrażeniu przykładów i żywota ich pobudzają.

   Nie służy świętym rzecz wedle szkół i ustaw krasomówskich uczyniona. ⁴Bo tacy świeckich rzeczy na sławienie używać muszą – a tych którym świat ukrzyżowany jest, trudno tym chwalić czym oni wzgardzili. Ci święci nie z jednego miasta byli, jedni stąd, drudzy zinąd – wszakże gdy się na jednej ziemi rodzili, skąd który był, pytać się nie potrzeba. Ojczyzna tych męczenników było miasto Boże, którego jest stworzyciel i budownik Bóg sam. Toć jest ono górne Jeruzalem, które jest wolne, które jest matką Pawła ś. i wszytkich jemu podobnych.⁵ Ludzki rodzaj nie jednaki, ale duchowny wszytkim jednaki – bo jednego mają ojca Boga, a wszyscy bracia sobie są rodzeni – ⁶nie z jednego męża i z jednej niewiasty idący – ale z jednego Ducha Ś. przysposobienia, miłością i zgodą miedzy sobą spojeni. Wielkie zebranie ich jest, i wielki poczet od początku świata Boga chwalących – nie osobliwie zgromadzeni, ale społecznie uszykowani mieszkają.

   Ci tedy urodą i kwiatem młodości i siłą inne przechodząc, za Rotmistrze obrani byli nad żołnierzmi – i mieli u Cesarza taką łaskę, iż dla biegłości w rzeczach wojennych i prze męstwo swe, pierwsze u niego miejsce mieli. A gdy on niezbożny wyrok uczyniony był – aby żaden Chrystusa nie wyznawał – wielkie męki na karanie takich ustawione były – wielkie się onych sędziów okrucieństwo pokazało – pełno było wszędzie zdrady, wydawania, odnoszenia – pogotowiu był ogień, miecz, krzyż, koła, bicze. W takim zamieszaniu jedni uciekali, drudzy w mękach ustawali, drudzy się chwiali, drudzy na same pogróżki odstępowali, drudzy widząc okrucieństwa one, myśl tracili – drudzy zacząwszy cierpienie, wytrwać w nim nie mogli – a to co za wiele lat zbierali, jako w potopie na morzu, zaraz niecierpliwością utracili. W tenże to czas ci czterdzieści nigdy niezwojowani żołnierze, gdy starosta listy Cesarskie ukazał, i posłuszeństwo wyciągał – wolnie i śmiele, nic się takiego co na innych widzieli nie lękając, wystąpili, i Chrześciany się być wyznali. O błogosławione języki, które one święte słowa wypuściły – któremi powietrze się poświęciło, i Aniołowie słysząc je uweselili się, i diabli się zranili, a P. Bóg je w niebie napisał, gdy tak jako do regestru szli – imiona swe na żołnierstwo Chrystusowe wpisując, a po jednemu mówiąc: Jam Chrześcianin.

   ⁷Starosta pierwej łagodnych słów i namów skusić z nimi chciał: Nie traćcie, powiada, młodzieńcy mili lat swoich, a tego wdzięcznego żywota za śmierć tak prędką nie przedawajcie. Bo barzo nie przystoi ludziom wojnie i sławnym dziełom przyuczonym, śmiercią złych ludzi umierać. Obiecował im pieniądze, dostojeństwa, i pierwsze w wojsce miejsca – ale gdy tym nic nie sprawił, do innego się obyczaju uciekł – do morderstwa i nieznośnego męczenia. ⁸A święci odpowiadali: Nieprzyjacielu Boży, czemu się o to kusisz, aby nas tymi obietnicami od Boga żywego odwieść, a do służby diabelskiej przywieść mógł? Nigdy nam tyle dać nie możesz, ile wydrzeć chcesz. Niechcemy twych darów, które nas o szkodę niezmierną przyprawują. Niechcemy tej czci z której się wieczna niecześć rodzi – skarbów tych chcemy które wiecznie trwają – sławy tej pragniem, która zawżdy kwitnie. Przyjacielmi nas Cesarskimi uczynić, a królowi prawdziwemu obrzydzić chcesz? Co nam te maluczkie rzeczy świeckie, które ty wielkimi zowiesz, obiecujesz? Ponieważ my wszytkim światem gardzimy, nic tu równego temu niemasz, czego się my spodziewamy. Wejźrzy na tak wielkie i piękne niebo, obacz ziemię jako szeroka jest, i jako wiele ma rzeczy dziwnych – a wżdy to wszytko zrównać się z szczęściem ludzi wiernych nie może. ⁹Bo to wszystko mijające, a to tam nigdy nie ustawające. Jednej tylo zapłaty sprawiedliwości czekamy, około tej sławy która w niebie jest chodzim – tej tam czci pragniem, a samego się piekła boim – sam jego ogień straszliwy nam jest. Bo ten ogień którym nam grozicie, towarzysz nasz jest – umie folgować tym którzy się bałwanami brzydzą. Wasze bicia, dziecinne są nam strzały. Ciało zmęczone, tym sławniejsze i piękniejsze będzie, im więcej męki wytrwa – a jeśli umorzone będzie, tym rychlej z mocy okrutników wynidzie. Wzięliście moc na ciała, i mniemacie abyście też na dusze mieć mogli? A gdy was za bogi nie mamy – tak się gniewacie, jakobyśmy was nabarziej sromocili. Nie trafiliście na ludzie bojaźliwe, ani w tym się żywocie kochające. Nie zlękniem się tak łacno – ale wszytkie męki dla P. Boga i wiary ś. cierpieć jesteśmy gotowi.

   ¹⁰Gdy to on srogi a hardy sędzia słyszał – nie mogąc ich wolnego języka ścierpieć – kazał ich usta kamieńmi bić, i potym je do ciemnej wieże wsadzić. Po długim więzieniu i rozmaitych namowach, gdy widział nieodmienny umysł ich – myślił jakoby im naprzykrzejszą i nadłuższą śmierć zadał. I patrzcie co okrutnik wymyślił. Widząc iż ona strona miedzy górami zimna, a czas też był ostrej zimy – szukał z którejby strony wiatr pułnocny wiał. ¹¹Tam blisko murów takie miejsce nalazszy, w jedno już zamarzłe jezioro nago święte one wrzucić, i przez całą noc w nim je trzymać kazał. A na brzegu łaźnią blisko napalono, jeśliby który prze onę srogą mękę odstąpić Chrystusa, a do ciepłej łaźniej, gdy mu w oczach tkwiała, uciec chciał. Taka była chytrość szatańska. Ochotnie się tedy męczennicy zwłóczyli, i przez zimno do śmierci się, nie jako do śmierci, ale jako do raju rozkosznego kwapili, jeden drugiemu serca dodając. I będąc w onym srogim zimnie, gdy już krew się w nich zsiadła, gdy zębami szczegotali, żyły się kurczyły, a kości mróz przenikał, a członki martwiały, i wnętrzności ich zarażało zimno ono – mówili i śpiewali: ¹²Dziękujem Tobie Panie, iż składając z siebie tę szatę ciała tego śmiertelnego, złożyć też z nią grzech możem. A jako my Panu swemu, który dla nas zwłóczony i odarty jest, wydziękować się kiedy możem? Azaż rzecz to wielka iż to sługa cierpi, co i sam Pan cierpiał? Ciężkie to zimno – ale wdzięczne niebo – za jednę noc wiecznej rozkoszy dostaniemy. Inni dla złoczyństwa tak umierają, a my dla sprawiedliwości śmierć podejmujemy. Nie chciejmyż czartu ustępować, namilszy towarzysze, ponieważ raz umrzeć – umierajmyż tak docześnie, abyśmy żyć wiecznie mogli. Przyjmi ofiarę naszę Panie, a nas zimnem umorzonych, weźmi sobie za wdzięczny dar, nie w ogniu gorający, ale w zimnie tym sobie się dający. Te słowa sami sobie, jako jest podobno, mówili – i w Bogu się ciesząc, jako do bitwy jeden drugiego posiłał, nadzieją się swoją chlubiąc, a z nieprzyjaciela się śmiejąc. ¹³O jednę rzecz Pana Boga prosili napilniej, mówiąc: Czterdzieści nas Panie wyszło na te męki, niechże i czterdzieści koronę cierpliwości do końca odniosą. Liczba ta niech zupełna będzie, i bez jednego niech nie zostajem. Liczba ta czterdziestdniowym postem się poświęca, przez który zakon światu dany jest. I Eliasz przez tęż liczbę dni poszcząc, widzenia się Bożego godnym zstał. Była tam przy tych męczennikach straż niemała.

   ¹⁴Gdy wszyscy w nocy zasnęli – jeden tylo wrotny nie spał, i ujźrzał w nocy nad onymi męczennikami wielką światłość, a w niej trzydzieści i dziewięć koron, dziwnie kosztownych, na powietrzu męczennikom onym nagotowanych. I począł się dziwować mówiąc sam w sobie: Czterdzieści ich cierpi, a czterdziestego gdzie jest korona? A tym czasem jeden z onych czterdzieści, ustając w cierpliwości, z onej mroźnej wody wyskoczył, i do łaźniej onej uciekając, i w ciepłą wodę wskakując, koronę swoję u Pana Boga stracił, i miasto żywota krótkiego, śmierć prędszą nalazł – bo rozpuszczony od ciepła, wnetże skonać musiał. Na to patrząc on stróż, dziwował się barzo, iż ci w zimnie żywi zostają, a ten w cieple umarł – dopiero zrozumiał, iż ten sobie dla nadzieje żywota krótkiego, koronę onę sławy i majestatu niebieskiego utracił, a przedsię przy żywocie doczesnym nie został – pobudziwszy towarzysze swoje, cudo im ono ukazał, i rzecz jako się toczyła rozpowiadał – ¹⁵a sam się zwlókszy wskoczył w ono jezioro, wołając: jam też jest Chrześcianinem – przyjmicie mię w swoje towarzystwo, święci Boży, abych korony waszej, od której jeden z was odpadł, uczestnikiem został. A święci odstępstwem jednego zasmuceni, odmianą taką uweseleni są – a on liczbę onę nagrodził, tak jako w wojszcze, gdy jeden ginie, drugi, aby się rząd nie psował, następuje. Tak ten cuda Boże oglądał, prawdę poznał, do Pana się uciekł, i z męczenniki policzony był – przykładem Apostolskim – zginął Judasz, nastąpił Matias.¹⁶ I przykładem Pawła świętego, który wczora był prześladownikiem, a dziś się zstał Chrystusowym kaznodzieją.¹⁷ Z góry też ten powołany był nie od ludzi, ani przez ludzie – ¹⁸uwierzył w Pana Jezusa Chrystusa, wziął Chrzest z własnej wiary – nie w wodzie, ale we krwi własnej.

   Gdy dzień przyszedł, widząc on okrutnik iż jeszcze żywi zostali, wywłóczyć je z wody, a kości im tłuc, i szczepać golenie kazał – w której męce gdy P. Bogu ducha oddali, ciała ich palono, i w wodę miotano. Ichże on głos jest:¹⁹ Przeszliśmy przez ogień i przez wodę – i przeprowadziłeś nas do ochłodzenia. ²⁰Cić są którzy naszę stronę i krainę tę mając, jako jakie wieże ucieczkę nam do siebie przeciw nieprzyjacielom naszym dają. Dobrodziejstwo to, bracia namilszy, i tę nieustawającą łaskę od P. Boga mamy. Tu jest pomoc gotowa Chrześcianom, Kościół Męczenników, wojsko weselących się, towarzystwo chwalących Boga. ²¹Częstoście się starali abyście jednego, któryby za was się modlił, mieć mogli – otóż ich macie czterdzieści, którzy jeden głos za was wypuszczają – bo gdzie są dwa abo trzej w imię Pańskie zebrani, tam Bóg jest²² – a gdzie ich będzie czterdzieści, a kto tam o obecności Boskiej wątpić może? ²³Kto jaki ucisk ma na się, do nich się uciekaj – a kto się weseli, tym się módl. Smutny żeby od złego wybawion, a wesoły żeby w dobrym zachowan był. Tu niewiasta za synmi prosząc, bywa wysłuchana, a podróżnemu mężowi o szczęśliwe wrócenie, a choremu o zdrowie prosi.

   Z tymiż męczenniki czyńmy modlitwy nasze: Młodzieńcy niech swych rówienników naśladują – ojcowie niech sobie takich synów życzą – a matki niech na przykład tej matki patrzą. Bo miedzy tymi czterdziestą, jeden był namłodszy (na imię Melito) o tego się matka bojąc, aby sobie co niecierpliwie nie począł – onym wszytkim czterdziestom myśl dobrą, upominając ich aby do końca trwali, czyniła. A gdy w onym łamaniu kości drudzy umierali, syn jako mocniejszy jeszcze żywym zostawał – a katowie go z umysłu dobijać niechcieli, iż był młody, a wyleczyć się, i do błędów pogańskich wrócić mógł. Gdy tedy innych ciała do ognia ku spaleniu na wóz włożono, tego zostawili. ²⁴A matka to bacząc, na swoje go ramiona wzięła, i za nimi niosła, żadnej niewieściej łzy nie puszczając, tak nań wołała: pódź synu za miłymi towarzyszami swemi, dokonaj drogi tej, a niechciej być u Pana podlejszym. Wytrwaj trochę, namilsze moje dziecię, aby doskonałym był, nie bój się, owo już jest Chrystus wspomożyciel twój. W tym syn jej na jej ręku ducha P. Bogu oddał. O szczęśliwa matka – o dobrego korzenia, dobra różczka. ²⁵Pokazała mężna matka iż go więcej bojaźnią Bożą, niżli mlekiem swym karmiła. O święty zborze, i roto poświęcona, ufcze niezwyciężony. Wyście pospolici są rodzaju ludzkiego stróże, towarzysze prac naszych, przewyborni próśb i żądania naszego spólni pomocnicy, posłowie do Boga przemożni. Wy jesteście gwiazdy świata tego, kwiaty kościelne, was nie pokryła ziemia, ale przyjęło niebo. Wam są otworzone wrota rajskie. Wam się Aniołowie, Patriarchowie, Prorocy śś. wszyscy dziwowali – mężom w leciech kwitnącym, a żywotem ochotnie gardzącym – którzy więcej P. Boga niżli rodzice i dzieci miłowali – smutne pocieszyli, wątpliwe w wierze posilili, dobrym po sobie teskność zostawili, jednako walcząc, jedno zwycięstwo i jednakie korony i zapłatę odnieśli – przez Jezusa Chrystusa Pana naszego, któremu cześć i rozkazowanie, ninie, i na wieki wiekom. Amen.

   ²⁶Masz dosyć z tego żywota nauk, od świętego Bazylego wybranych, i ku nauce zdrowej (jako około wzywania świętych i czytania w kościele ich żywotów) i ku obyczajom pobożnym służących. Daj nam Boże tak żyć jako ci żyli, a wypełnić to co uczyli.

1  IX. Martii. Marca. Mart. R. 7. Martii.

2  Chwalenie śś. Bożych jest świadectwo naszej dobrej wolej.

3  Pożytek malowania.

4  Prawa sława męczenników.

5  Ga 4.

6  Braterstwo i społeczność ś. w jedności Kościelnej.

7  Łagodne namowy.

8  Mądra i nabożna męczenników odpowiedź.

9  O jako poważne i duchowne słowa.

10  Bicie i więzienie.

11  W zimne jezioro wrzuceni.

12  Dziękowanie w mękach.

13  Prośba napilniejsza.

14  Wrotny widzi 39. koron.

15  Wrotny się nawrócił i w wodę skoczył.

16  Dz 1.

17  Dz 9.

18  Chrzest we krwi.

19  Ps 66(65).

20  Święci są jako wieża, do której się po obronę uciekamy.

21 Święci się za nami modlą.

22  Mt 18.

23  Czytaj heretyku co tu mówi tak stary i wielki Doktor Bazyliusz.

24  Matka jako syna do męczeństwa upominała.

25  Więcej bojaźnią Bożą niżli mlekiem syna matka karmiła.

26  Obrok duchowny.

Źródło:

Ks. Piotr Skarga, Żywoty Świętych Stárego y Nowego Zakonu, ná káʒ̇dy dzień przez cáły rok, Kraków 1605, pomocniczo: Kraków 1598

Transkrypcja typu „B”: Jakub Szukalski

⋘ + ⋙

Potwierdzony

Człowiek potwierdza się przy człowieku.

Czyńmy dobro ludziom, aby okazać się ludźmi przed Bogiem, który umiłował człowieka.

Spotkania piękna

przymykam powieki

piękno właśnie dotyka

i już zostałem tknięty

lecz nie chcę odruchu

nie naruszę świętości

zmysłowymi oczami świata

tajemnicy przenajświętszej

stopienia piękna z mięsem

to nie czas i miejsce

W uchwycie

zachwycać się nie żeby chwytać

oddawać się tak ażeby dawać

żyć żeby się zżyć a nie wyżyć

dziewczyna tak trzyma się poręczy

że nie można zostać obojętnym

kobieta tak obejmuje swój parasol

że wchodzisz w to całym sobą

nie chwytając tylko dając

żywy zżyty niewyżyty

dzięki niebu

miłość

zachwyceniem

Najlepsze dary

Czym się dzielić? 

Tym, co jest w tobie tak doskonałe, że stało się zwyczajne.

(120) Cztery Ewangelie i Poemat Boga-Człowieka: Na wodzie

   22 Zaraz też przynaglił uczniów, żeby wsiedli do łodzi i wyprzedzili Go na drugi brzeg, zanim odprawi tłumy. 23 Gdy to uczynił, wyszedł sam jeden na górę, aby się modlić. Wieczór zapadł, a On sam tam przebywał. 24 Łódź zaś była już o wiele stadiów oddalona od brzegu, miotana falami, bo wiatr był przeciwny. 25 Lecz o czwartej straży nocnej przyszedł do nich, krocząc po jeziorze. 26 Uczniowie, zobaczywszy Go kroczącego po jeziorze, zlękli się, myśląc, że to zjawa, i ze strachu krzyknęli. 27 Jezus zaraz przemówił do nich: «Odwagi! To Ja jestem, nie bójcie się!» 28 Na to odezwał się Piotr: «Panie, jeśli to Ty jesteś, każ mi przyjść do siebie po wodzie!» 29 A On rzekł: «Przyjdź!» Piotr wyszedł z łodzi i krocząc po wodzie, podszedł do Jezusa. 30 Lecz na widok silnego wiatru uląkł się i gdy zaczął tonąć, krzyknął: «Panie, ratuj mnie!» 31 Jezus natychmiast wyciągnął rękę i chwycił go, mówiąc: «Czemu zwątpiłeś, człowiecze małej wiary?» 32 Gdy wsiedli do łodzi, wiatr się uciszył. 33 Ci zaś, którzy byli w łodzi, upadli przed Nim, mówiąc: «Prawdziwie jesteś Synem Bożym». (Mt 14,22-33)

   45 Zaraz też przynaglił swych uczniów, żeby wsiedli do łodzi i wyprzedzili Go na drugi brzeg, do Betsaidy, zanim sam odprawi tłum. 46 Rozstawszy się więc z nimi, odszedł na górę, aby się modlić. 47 Wieczór zapadł, łódź była na środku jeziora, a On sam jeden na lądzie. 48 Widząc, jak się trudzili przy wiosłowaniu, bo wiatr był im przeciwny, około czwartej straży nocnej przyszedł do nich, krocząc po jeziorze, i chciał ich minąć. 49 Oni zaś, gdy Go ujrzeli kroczącego po jeziorze, myśleli, że to zjawa, i zaczęli krzyczeć. 50 Widzieli Go bowiem wszyscy i zatrwożyli się. Lecz On zaraz przemówił do nich: «Odwagi, to Ja jestem, nie bójcie się!» 51 I wszedł do nich do łodzi, a wiatr się uciszył. Wtedy oni tym bardziej zdumieli się w duszy, 52 nie zrozumieli bowiem [zajścia] z chlebami, gdyż umysł ich był otępiały. (Mk 6,45-52)

   16 O zmierzchu uczniowie Jego zeszli nad jezioro 17 i wsiadłszy do łodzi, zaczęli się przeprawiać przez nie do Kafarnaum. Nastały już ciemności, a Jezus jeszcze do nich nie przyszedł; 18 jezioro burzyło się od silnego wichru. 19 Gdy upłynęli około dwudziestu pięciu lub trzydziestu stadiów, ujrzeli Jezusa kroczącego po jeziorze i zbliżającego się do łodzi. I przestraszyli się. 20 On zaś rzekł do nich: «To Ja jestem, nie bójcie się». 21 Chcieli Go zabrać do łodzi, ale łódź znalazła się natychmiast przy brzegu, do którego zdążali. (J 6,16-21)

   22 Καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους. 23 καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ’ ἰδίαν προσεύξασθαι. ὀψίας δὲ γενομένης μόνος ἦν ἐκεῖ. 24 Τὸ δὲ πλοῖον ἤδη σταδίους πολλοὺς ἀπὸ τῆς γῆς ἀπεῖχεν βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων, ἦν γὰρ ἐναντίος ὁ ἄνεμος. 25 τετάρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς ἦλθεν πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τὴν θάλασσαν. 26 οἱ δὲ μαθηταὶ ἰδόντες αὐτὸν ἐπὶ τῆς θαλάσσης περιπατοῦντα ἐταράχθησαν λέγοντες ὅτι φάντασμά ἐστιν, καὶ ἀπὸ τοῦ φόβου ἔκραξαν. 27 εὐθὺς δὲ ἐλάλησεν [ὁ Ἰησοῦς] αὐτοῖς λέγων· θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι· μὴ φοβεῖσθε. 28 Ἀποκριθεὶς δὲ αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπεν· κύριε, εἰ σὺ εἶ, κέλευσόν με ἐλθεῖν πρός σε ἐπὶ τὰ ὕδατα. 29 ὁ δὲ εἶπεν· ἐλθέ. καὶ καταβὰς ἀπὸ τοῦ πλοίου [ὁ] Πέτρος περιεπάτησεν ἐπὶ τὰ ὕδατα καὶ ἦλθεν πρὸς τὸν Ἰησοῦν. 30 βλέπων δὲ τὸν ἄνεμον [ἰσχυρὸν] ἐφοβήθη, καὶ ἀρξάμενος καταποντίζεσθαι ἔκραξεν λέγων· κύριε, σῶσόν με. 31 εὐθέως δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἐπελάβετο αὐτοῦ καὶ λέγει αὐτῷ· ὀλιγόπιστε, εἰς τί ἐδίστασας; 32 καὶ ἀναβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος. 33 οἱ δὲ ἐν τῷ πλοίῳ προσεκύνησαν αὐτῷ λέγοντες· ἀληθῶς θεοῦ υἱὸς εἶ. (Mt 14,22-33)

   45 Καὶ εὐθὺς ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσαϊδάν, ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον. 46 καὶ ἀποταξάμενος αὐτοῖς ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι. 47 Καὶ ὀψίας γενομένης ἦν τὸ πλοῖον ἐν μέσῳ τῆς θαλάσσης, καὶ αὐτὸς μόνος ἐπὶ τῆς γῆς. 48 καὶ ἰδὼν αὐτοὺς βασανιζομένους ἐν τῷ ἐλαύνειν, ἦν γὰρ ὁ ἄνεμος ἐναντίος αὐτοῖς, περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς ἔρχεται πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἤθελεν παρελθεῖν αὐτούς. 49 οἱ δὲ ἰδόντες αὐτὸν ἐπὶ τῆς θαλάσσης περιπατοῦντα ἔδοξαν ὅτι φάντασμά ἐστιν, καὶ ἀνέκραξαν· 50 πάντες γὰρ αὐτὸν εἶδον καὶ ἐταράχθησαν. ὁ δὲ εὐθὺς ἐλάλησεν μετ’ αὐτῶν, καὶ λέγει αὐτοῖς· θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι· μὴ φοβεῖσθε. 51 καὶ ἀνέβη πρὸς αὐτοὺς εἰς τὸ πλοῖον καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος, καὶ λίαν [ἐκ περισσοῦ] ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο· 52 οὐ γὰρ συνῆκαν ἐπὶ τοῖς ἄρτοις, ἀλλ’ ἦν αὐτῶν ἡ καρδία πεπωρωμένη. (Mk 6,45-52)

   16 Ὡς δὲ ὀψία ἐγένετο κατέβησαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν θάλασσαν 17 καὶ ἐμβάντες εἰς πλοῖον ἤρχοντο πέραν τῆς θαλάσσης εἰς Καφαρναούμ. καὶ σκοτία ἤδη ἐγεγόνει καὶ οὔπω ἐληλύθει πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς, 18 ἥ τε θάλασσα ἀνέμου μεγάλου πνέοντος διεγείρετο. 19 ἐληλακότες οὖν ὡς σταδίους εἴκοσι πέντε ἢ τριάκοντα θεωροῦσιν τὸν Ἰησοῦν περιπατοῦντα ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐγγὺς τοῦ πλοίου γινόμενον, καὶ ἐφοβήθησαν. 20 ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς· ἐγώ εἰμι· μὴ φοβεῖσθε. 21 ἤθελον οὖν λαβεῖν αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον, καὶ εὐθέως ἐγένετο τὸ πλοῖον ἐπὶ τῆς γῆς εἰς ἣν ὑπῆγον. (J 6,16-21)

   Jest już późny wieczór, niemal noc. Ledwie widać ścieżkę prowadzącą na zbocze, z którego można dostrzec – to tu, to tam – drzewa. Wydaje mi się, że to oliwki, lecz z powodu małego światła nie mogę być tego pewna. Są to drzewa o średniej wysokości, o gęstym listowiu i powykręcane, jak zazwyczaj oliwki.

   Jezus jest sam. Ma białą szatę i Swój ciemnoniebieski płaszcz. Idzie w górę, pomiędzy drzewami. Postępuje naprzód krokiem długim i spokojnym, bez pośpiechu. Jednak z powodu długości Swego kroku, nie śpiesząc się, pokonuje szybko wielkie odległości. Idzie do naturalnego balkonu. Stąd rozciąga się widok na jezioro, całkiem spokojne w świetle gwiazd, których świetliste oczy mrugają już na niebie. Cisza otacza Go swym spokojnym objęciem. Oddziela Go od tłumów i sprawia, że zapomina o nich i o ziemi, a jednoczy się z Niebem. Ono zaś zdaje się zniżać dla uwielbienia Słowa Bożego i pieszczenia Go światłem swych gwiazd.

   Jezus modli się w Swej zwyczajnej pozie: stojąc i z rozkrzyżowanymi ramionami. Za Nim jest oliwka. Wygląda, jakby był ukrzyżowany na jej ciemnym pniu. Liście nieco Go przewyższają. Wyglądają jak [słowa]: „Książę Pokoju” – jakby zastępowały tu należny Chrystusowi napis na krzyżu: „Król Żydów”. Pokojowa oliwka wyraża to dobrze, o ile ktoś potrafi to zauważyć. Jezus modli się długo, potem siada na tym balkonie, na wystającym korzeniu, wyglądającym jak podstawa oliwki. Przyjmuje Swą zwyczajną pozę: złożone ręce, a łokcie [oparte] o kolana. Rozmyśla. Któż wie, jaką Boską rozmowę prowadzi z Ojcem i Duchem, w tej chwili, kiedy jest sam i może być cały dla Boga. Bóg z Bogiem!

   Wydaje mi się, że minęło kilka godzin, bo widzę gwiazdy, które zmieniły pozycje. Kilka z nich zeszło już ku zachodowi.

   Akurat w chwili gdy cień światła czy raczej blasku – gdyż tego nie można jeszcze nazwać światłem – zarysowuje się na dalekim horyzoncie od strony wschodu, poryw wiatru potrząsa oliwką. Potem – spokój. Następnie znowu [zrywa się] silniejszy wiatr. Z rytmicznymi przerwami staje się coraz gwałtowniejszy. Światło jutrzenki, które ledwie się zaczynało, zatrzymuje się w swym postępie z powodu licznych czarnych chmur, które pojawiają się na niebie, popychane gwałtownym, coraz silniejszym wiatrem. Jezioro także utraciło swój spokój. Wydaje mi się, że nadejdzie burza – taka, jaką widziałam już w wizji nawałnicy.²⁸⁰ Szum liści i pomruk fal napełnia teraz przestrzeń, przed chwilą tak spokojną.

   Jezus wychodzi ze Swego rozmyślania. Wstaje. Spogląda na jezioro. Szuka... W świetle gwiazd, jakie [jeszcze] pozostały, i przy osłabionej jutrzence dostrzega łódź Piotra, która z trudem usiłuje przesunąć się ku przeciwległemu brzegowi, lecz nie daje rady. Jezus owija się szczelnie Swym płaszczem, podnosi jego brzeg, który opada i przeszkadzałby Mu w schodzeniu, [zarzuca go] na głowę, jakby to był kaptur. Schodzi szybko, nie drogą, którą wszedł, lecz ścieżką prowadzącą bezpośrednio do jeziora. Idzie tak szybko, jakby stopami nie dotykał ziemi.

   Dochodzi do brzegu. Uderzają go fale, tworząc na nim z łoskotem spienioną krawędź. Idzie szybko dalej, jakby nie szedł po całkiem wzburzonej wodzie, lecz po powierzchni gładkiej i i twardej. Teraz sam staje się światłem. Zdaje się, że niewielka ilość światła rzadkich już gwiazd, które zgasły na początku burzy, skupia się na Nim i tworzy rodzaj fosforyzacji, oświetlającej Jego smukłe ciało. Niemal wzlatuje nad falami, nad ich spienionymi grzbietami, w ciemnych fałdach pomiędzy falami, z ramionami wyciągniętymi do przodu, w płaszczu, który się nadyma wokół głowy i – jakby uderzał skrzydłami – trzepocze, na ile może, ściśnięty wokół ciała.

   Apostołowie widzą Go i wydają okrzyk przerażenia, który wiatr przynosi Jezusowi.

   «Nie lękajcie się. To Ja».

   Głos Jezusa, pomimo przeciwnego wiatru, bez trudu rozchodzi się po jeziorze.

   «Czy to naprawdę Ty, Nauczycielu? – pyta Piotr – Jeśli to jesteś Ty, powiedz mi, żebym wyszedł Ci na spotkanie, chodząc jak Ty po wodzie».

   Jezus się uśmiecha:

   «Chodź!» – mówi po prostu, jakby chodzenie po wodzie było rzeczą najbardziej naturalną na świecie.

   Piotr na wpół nagi, bo jest w tunice bez rękawów, przeskakuje przez burtę i idzie w stronę Jezusa. Jedna– kiedy jest w odległości około pięćdziesięciu metrów od łodzi i mniej więcej w takiej samej od Jezusa – ogarnia go strach. Do tej chwili utrzymywał go [na wodzie] poryw miłości. Teraz natura ludzka bierze w nim górę i... drży o własną skórę. Jak ktoś, kto znajduje się na rozstępującej się ziemi lub na ruchomych piaskach, [Piotr] zaczyna się chwiać, poruszać, zanurzać. Im bardziej się porusza i drży ze strachu, tym bardziej się zanurza.

   Jezus zatrzymał się i patrzy na niego. Jest poważny. Czeka. Nie wyciąga jednak do niego ręki. Ma skrzyżowane ramiona. Nie robi już ani kroku, nie wypowiada ani jednego słowa.

   Piotr tonie. Znikają kostki, potem łydki, potem kolana. Woda dochodzi do pachwin, potem wyżej, sięga mu do pasa. Na jego twarzy maluje się przerażenie. To przerażenie, które paraliżuje też jego myśli. Jest już tylko ciałem, które boi się zatonięcia. Nie myśli nawet o tym, żeby pływać. O niczym. Przytępił go strach. Wreszcie decyduje się spojrzeć na Jezusa. I wystarczy, że na Niego patrzy, żeby jego umysł zaczął rozumować i żeby pojął, gdzie znajduje się ocalenie. [Woła:] «Nauczycielu, Panie, ocal mnie!»

   Jezus rozkłada ramiona. Jakby niesiony przez wiatr i wodę spieszy ku apostołowi, wyciągając do niego rękę, ze słowami:

   «O, mężu małej wiary! Dlaczego we Mnie zwątpiłeś? Dlaczego chciałeś działać całkiem sam?»

   Piotr czepia się kurczowo ręki Jezusa i nie odpowiada. Patrzy na Niego, żeby dostrzec, czy [Jezus] jest zagniewany. Spogląda na Niego z resztą strachu, pomieszanego z budzącą się skruchą.

   Jezus jednak uśmiecha się i trzyma go mocno za nadgarstek. Tak dochodzą do łodzi. Wchodzą przez burtę na pokład.

   Jezus nakazuje:

   «Dopłyńcie do brzegu. Piotr jest cały mokry».

   I uśmiecha się, patrząc na upokorzonego apostoła.

   Fale uspokajają się, co pomaga im przybić do brzegu. Widziane już z wysokości wzgórza miasto ukazuje się nad brzegiem. (III (cz. 3–4), 137: 4 marca 1944. A, 2171-2181)

280  Zob. wizja nr 45 w Księdze III, opublikowanej przez „Vox Domini”.

   É tarda sera, quasi notte, perché ci si vede appena sul sentiero che si inerpica su un poggio su cui sono sparse delle piante che mi paiono di ulivo. Ma, data la luce, non posso assicurare. Insomma, sono piante non troppo alte, fronzute e contorte come di solito sono gli ulivi. Gesù è solo. Vestito di bianco e col suo manto azzurro cupo. Sale e si interna fra le piante. Cammina di un passo lungo e sicuro. Non sveltamente, ma per la lunghezza del passo fa molta strada anche andando senza fretta. Cammina sinché giunge ad una specie di balcone naturale, dal quale ci si affaccia sul lago tutto quieto sotto al lume delle stelle, che ormai gremiscono il cielo coi loro occhi di luce. Il silenzio avvolge Gesù col suo abbraccio riposante e lo stacca e smemora dalle folle e dalla terra congiungendolo al cielo, che pare scendere più basso per adorare il Verbo di Dio e carezzarlo con la luce dei suoi astri.

   Gesù prega nella sua posa abituale: in piedi e con le braccia aperte a croce. Ha dietro alle sue spalle un ulivo e pare già crocifisso su questo tronco scuro. Le fronde lo sovrastano di poco, alto come è, e sostituiscono con una parola consona al Cristo il cartello della croce. Là: Re dei giudei. Qui: Principe della pace. Il pacifico ulivo dice giusto a chi sa intendere. Prega a lungo. Poi siede sulla balza che fa base all'ulivo, su un radicone che sporge, e prende la sua attitudine solita, con le mani intrecciate e i gomiti posati sui ginocchi. Medita. Chissà quale divina conversazione Egli intreccia col Padre e lo Spirito in quest'ora in cui è solo e può esser tutto di Dio. Dio con Dio! Mi pare che molte ore passino così, perché vedo che le stelle cambiano zona e molte già sono tramontate ad occidente. Proprio mentre una larva di luce, anzi di luminosità, perché non si può ancora chiamare luce, si disegna all'estremo orizzonte dell'est, un brivido di vento scuote l'ulivo. Poi calma. Poi riprende più forte. A pause sincopate e sempre più violente.

   La luce dell'alba, appena appena iniziata, stenta a farsi strada per un accumulo di nubi scure che vengono ad occupare il cielo, spinte da raffiche di vento sempre più forte. Anche il lago non è più quieto. Ma, anzi, mi pare che stia mettendo insieme una burrasca come quella già vista nella visione della tempesta.

   Il rumore delle fronde e il brontolio delle acque empiono ora lo spazio, poco prima tanto quieto. Gesù si scuote dalla sua meditazione. Si alza. Guarda il lago. Cerca su esso alla luce delle superstiti stelle e della povera alba malata e vede la barca di Pietro, che arranca faticosamente verso la sponda opposta ma che non ce la fa. Gesù si avvolge strettamente nel mantello sollevando il lembo, che cade e che gli darebbe noia nello scendere, sul capo come fosse un cappuccio, e scende di corsa, non per la strada già fatta ma per un sentieruolo rapido che va direttamente al lago. Va così velocemente che pare che voli. Giunto sulla riva schiaffeggiata dalle acque, che fanno sul greto tutto un orlo di spuma sonante e fioccosa, prosegue il suo cammino veloce come non camminasse su un elemento liquido e tutto in movimento, ma sul più liscio e solido pavimento della terra. Ora diventa Egli luce. Sembra che tutta la poca luce, che ancora viene dalle rare e morenti stelle e dall'alba burrascosa, si converga su Lui e ne venga raccolta come fosforescenza intorno al suo corpo slanciato. Vola sulle onde, sulle creste spumose, nelle pieghe scure fra onda e onda, a braccia tese in avanti, col manto che si gonfia intorno alle sue gote e che svolazza, per quanto può, così stretto come è al corpo, con un palpito d'ala.

   Gli apostoli lo vedono e gettano un grido di paura che il vento porta verso Gesù. «Non temete. Sono Io». La voce di Gesù, per quanto abbia il vento contrario, si spande sul lago senza fatica.

   «Sei proprio Tu, Maestro?», chiede Pietro.

   «Se sei Tu, dimmi di venirti incontro camminando come Te sulle acque». Gesù sorride.

   «Vieni», dice semplicemente, come fosse la cosa più naturale del mondo camminare sull'acqua. E Pietro, seminudo come è, ossia con una tunichella corta e senza maniche, fa un salto soprabordo e va verso Gesu. Ma, quando è lontano una cinquantina di metri dalla barca e quasi altrettanto da Gesù, viene preso dalla paura. Fin lì l'ha sorretto il suo impulso d'amore. Ora l'umanità lo soverchia e... trema per la propria pelle. Come uno messo su un suolo scivoloso, o meglio su una sabbia mobile, egli comincia a traballare ad annaspare, a sprofondare. E più annaspa e ha paura, e piu sprofonda. Gesù si è fermato e lo guarda. Serio. Attende. Ma non stende neppure una mano, che ha anzi conserte al petto, e non fa più passo o parola.

   Pietro sprofonda. Scompaiono i malleoli, gli stinchi, i ginocchi. Le acque son quasi all'inguine, lo superano, montano verso la cintura. E il terrore è sul suo viso. Un terrore che lo paralizza anche nel pensiero. Non è più che una carne che ha paura di affogare. Non pensa neppure di gettarsi a nuoto. Nulla. É inebetito dalla paura. Finalmente si decide a guardare Gesù. E basta che lo guardi perché la sua mente cominci a ragionare, a capire dove è salvezza.

   «Maestro, Signore, salvami».

   Gesù disserra le braccia e, quasi portato dal vento o dall'onda, si precipita verso l'apostolo e gli tende la mano dicendo: «Oh, che uomo di poca fede! Perché hai dubitato di Me? Perché hai voluto fare da te?».

   Pietro, che si è afferrato convulsamente alla mano di Gesù, non risponde. Lo guarda soltanto per vedere se è in collera, lo guarda con un misto di restante paura e di sorgente pentimento. Ma Gesù sorride e lo tiene ben stretto per il polso, sino a che, raggiunta la barca, ne scavalcano il bordo e vi entrano. E Gesù comanda:

   «Andate a riva. Costui è tutto bagnato». E sorride guardando l'umiliato discepolo. Le onde si spianano per facilitare l'approdo, e la città, vista l’altra volta dall'alto di una collina, si delinea oltre la riva. (4, 274)

Przekład polski Ewangelii: Biblia Tysiąclecia, wyd. V, Pallottinum, Poznań 2007 (Mt, Mk, Łk: tłum. o. Walenty Prokulski TJ; J: tłum. ks. Jan Drozd SDS)

Zapis grecki: wyd. Nestle-Aland 28

Przekład polski Poematu Boga-Człowieka napisanego przez Marię Valtortę: Ewa Bromboszcz (I-IV, VI-VII), ks. Michał Kaszowski (V), Vox Domini, Katowice (I: bez roku, II: 2010, III, cz. 1-2: 2000, cz. 3-4: 2002, IV, cz. 1-2: 2003, cz. 3-4: 2004, cz. 5-6: 2005, V: 2000, VI: 1998, VII: 1999)

Zapis włoski: Maria Valtorta, L’Evangelo come mi e' stato rivelato, Edizioni Paoline, Pisa 2001

 

⋘ ⋙