Nabożeństwa (17)

6. Zarzut.

Mój Boże, mój Boże, dowiaduję się w Twojej Księdze, że bojaźń jest duszącym duchem, duchem zaduszenia; Że Iszboszeth nie mógł mówić, ani odpowiedzieć Abnerowi na swoją obronę, gdyż się bał.¹ Taki był też przypadek Twojego sługi Hioba, który zanim zdołał cokolwiek do Ciebie powiedzieć, mówi o Tobie, Niech weźmie swą rózgę ode mnie, i niech Jego bojaźń mnie nie przeraża, wtedy będę z Nim mówił, i nie będę się Go bał; ale tak ze mną nie jest.² Czy bojaźń przed Tobą ma mi odebrać nabożeństwo do Ciebie? Czy nakażesz mi mówić do Ciebie, i nakażesz bać się Ciebie, i jedno będzie niszczyć drugie? Nie ma w Tobie zakłopotania, mój Boże; żadnej nierozwiązywalności w Tobie, moje światło, i moja jasności, moje Słońce, i mój Księżycu, który prowadzisz mnie tak w nocy przeciwności i bojaźni, jak i w dniu mego powodzenia i ufności. Muszę więc mówić do Ciebie, w każdym czasie, ale kiedy mam się Ciebie bać? Także w każdym czasie. Czy kiedykolwiek zganiłeś jakiegoś Proszącego, nazwą Natręta? Podałeś nam przypowieść o Sędzim który wykonał Sprawiedliwość dopiero wtedy, gdy klient był natrętem, i mu się naprzykrzał;³ ale Ty powiedziałeś nam otwarcie, że Twoim zamiarem w tej przypowieści, nie było to, jakobyś był zniechęcony naszymi natręctwami, lecz (jak to tam mówisz) Abyśmy zawsze się modlili. I w tym samym celu przedkładasz nam inną [przypowieść], że Jeśli naciskam na przyjaciela, kiedy jest w łóżku, o północy, aby pożyczył mi chleba, to chociaż nie wstanie ze względu na to że jestem jego przyjacielem, to zrobi to, ze względu na moje natręctwo.⁴ Bóg to zrobi, kiedykolwiek Go poprosisz, i nigdy nie nazwie tego natręctwem. Módl się na swoim łóżku o północy, a Bóg nie powie, posłucham ciebie jutro na twych kolanach, u boku twego łóżka; wtedy, tam módl się na twych kolanach, a Bóg nie powie, posłucham ciebie w niedzielę, w kościele; Bóg nie jest Bogiem opieszałym, Bogiem krnąbrnym; Modlitwa nigdy nie jest nie w porę, Bóg nigdy nie jest śpiący czy nieobecny. Ale, O mój Boże, czy mogę to zrobić, i bać się Ciebie; przychodzić do Ciebie, na każdym miejscu, o każdej porze, i bać się Ciebie? Czy ośmielę się zadać to pytanie? Jest więcej śmiałości w pytaniu, niż w przychodzeniu; mogę to zrobić, chociaż boję się Ciebie; nie umiem tego zrobić, chyba że boję się Ciebie. Czy tak dobrze to zamyśliłeś, że powinniśmy zawsze bać się Ciebie, tak jak zamyśliłeś, że nie powinniśmy bać się żadnej osoby poza Tobą, niczego poza Tobą; żadnego człowieka? Nie. Kogo? Pan moją pomocą, i moim zbawieniem, kogo mam się bać? ⁵ Wielkich wrogów? nie wielkich wrogów; bo żaden wróg nie jest wielki dla tych którzy boją się Ciebie; Nie bój się ludzi tej ziemi, bo oni są Chlebem dla ciebie;⁶ Nie tylko nie będą nas jedli, ani jedli naszego chleba, ale naszym Chlebem oni będą; Czemuż mielibyśmy się ich bać? Lecz czy zamiast całego tego Przenośnego Chleba, zwycięstwa nad wrogami, tej myśli co ma nas pochłonąć, nie mamy się bać, że zabraknie nam chleba dosłownie? I bać się głodu, choć nie boimy się wrogów? Lwiątka czują brak, i cierpią głód, lecz ci co szukają Pana, nie będą pragnąć żadnego dobra.⁷ Nigdy? Choćby i dobrze było z nimi jednego razu, to czyż mogą się nie bać, że może się pogorszyć? Czemuż miałbym się bać w dniach złego? ⁸ mówi Twój sługa Dawid; Nie bał się ich, chociaż to jego własny grzech sprawił że były złe. Nie? Nie skoro to zło kończyło się śmiercią? Nie mimo że śmiercią; nie, mimo że śmiercią spowodowaną przez przemoc, przez złośliwość, przez naszą własną pustynię, nie bój się wyroku śmierci,⁹ skoro boisz się Boga. Jesteś, O mój Boże, tak daleki od dopuszczenia nas, którzy się Ciebie boimy, do bania się innych, że sprawiasz iż to inni się nas boją; Tak jak Herod bał się Jana, ponieważ był świętym, i prawym człowiekiem, i strzegł go.¹⁰ Jak zupełnie więc O mój obfity Boże, jak łagodnie, O mój słodki, mój łatwy Boże, zwalniasz mnie, od wszelkich wyrzutów pojawiających się przez zważanie na Twoją bojaźń? Czyż tego właśnie nie zamierzasz, gdy mówisz, Tajemnica Pana jest z tymi, którzy się Go boją;¹¹ Tajemnica, tajnik właściwego wykorzystania bojaźni. Czyż nie to masz na myśli, gdy mówisz, że Zrozumiemy bojaźń Pańską? ¹² Mieć ją, i mieć korzyść przez nią; mieć ją, i stać pod nią; być prowadzonym przez nią, i nie być zatroskanym przez nią. I czyż to nie ten Kościół przedkładasz jako przykład dla nas, kiedy mówisz, Kościół Judy, chodził w bojaźni Pańskiej;¹³ mieli ją, a nie leniwie siedzieli, ani też słabowicie padali, ani jej ulegali. Jest bojaźń która osłabia ludzi w służbie Boga: Adam bał się, gdyż był nagi.¹⁴ Ci którzy Ciebie odstawili, są żerem dla wszystkich. Oni mogą się bać, bo Ty będziesz się śmiał, gdy Twój strach na nich padnie,¹⁵ tak jak im rzekłeś, więcej aniżeli raz,¹⁶ I sprawisz że będą się bali tam, gdzie nie ma powodu do strachu,¹⁷ tak jak im rzekłeś także więcej aniżeli raz.¹⁸ Jest bojaźń która jest karą za wcześniejsze nikczemności; i powoduje więcej: Chociaż powiedział ktoś o Twoim Synu, Chrystusie Jezusie, iż był człowiekiem dobrym, to żaden człowiek nie mówił otwarcie, z obawy przed żydami:¹⁹ Józef był Jego Uczniem; lecz potajemnie, z obawy przed żydami:²⁰ Uczniowie mieli jakieś spotkania, ale przy zamkniętych drzwiach, z obawy przed żydami.²¹ O mój Boże, dajesz nam Bojaźń jako Balast by wiodła nas statecznie przy wszystkich pogodach. Ale mógłbyś nas zbalastować, takim Piaskiem, co miałby w sobie Złoto, tą bojaźnią która jest Twoją bojaźnią; bo bojaźń przed Panem jest Jego Skarbem.²² Temu kto ją ma, nie brakuje niczego z tego co Człowiek może mieć, niczego z tego co Bóg daje. Lękliwych ludzi ganisz; Czemu jesteście bojaźliwi, małej wiary? Takich odsuwasz od swojej Służby, z pogardą, choć to z nich poszło z Wojska Gideona, 22 000 a pozostało tylko 10 000. Takich odsyłasz dalej niż to; tam skąd nigdy nie powrócą, Bojaźliwi i niewierni, do tego płonącego jeziora, które jest drugą śmiercią.²³ Jest bojaźń, i jest nadzieja, które dla Ciebie są jednakowymi obrzydliwościami; gdyż, byli zmieszani, bo mieli nadzieję,²⁴ mówi Twój sługa Hiob: bo źle położyli, źle skupili swoje nadzieje; mieli nadzieję, ale nie w Tobie, i tacy będą się bali, a Ciebie się nie boją. Lecz w Twojej bojaźni, mój Boże, i mojej bojaźni, mój Boże, i mojej nadziei, jest nadzieja, i miłość, i ufność, i pokój, i każdy członek, i składnik Szczęścia zawinięty; bo Radość zawiera wszystko; a bojaźń i radość współistnieją ze sobą; ależ, jedno składa się na drugie; Kobiety oddaliły się od grobu,²⁵ kobiety które zostały uczynione dodatkowymi Apostołami, Apostołami dla Apostołów; Matkami Kościoła, i Ojców, Dziadków Kościoła, Apostołów samych, kobiety, Anioły Zmartwychwstania, odeszły od grobu, z bojaźnią i radością; biegły, mówi zapis, i biegły na tych dwóch nogach, bojaźni, i radości; a obie były prawą nogą; radują się w Tobie, O Panie, którzy boją się Ciebie, a boją się Ciebie tylko ci, którzy czują tę radość w Tobie. Ależ, Twoja bojaźń i Twoja miłość, są nierozdzielne; wciąż jesteśmy nawoływani, w nieskończonych miejscach, by bać się Boga; jednakże Przykazanie, które jest korzeniem wszystkich, to, Będziesz kochał Pana Boga twego; Nie czyni żadnego, kto nie czyni obu; nie omija żadnego, kto czyni jedno. Dlatego kiedy Twój sługa Dawid powiedział, że bojaźń przed Panem jest początkiem mądrości,²⁶ A jego Syn ponownie to powtórzył,²⁷ Ten który gromadzi oba, przyzywa tę bojaźń, korzeń mądrości;²⁸ I aby mogła objąć wszystko, nazywa ją samą mądrością.²⁹ Człowiek mądry zatem nigdy nie jest bez niej, nigdy bez jej ćwiczenia: Dlatego posyłasz Mojżesza do swych ludzi, Aby mogli się nauczyć bać się Ciebie przez wszystkie dni swojego życia:³⁰ nie w dni ciężkie, i nieszczęsne, lecz też w dobre, i radosne: gdyż, Noe, który miał zapewnienie swego ocalenia, mimo tego poruszony bojaźnią, przygotował Arkę, na ratunek swego domu.³¹ Mędrzec będzie bał się we wszystkim.³² I dlatego chociaż zabiegam, nie do innego stopnia mądrości, jestem obficie bogaty w to, że leżę tutaj opętany tą bojaźnią, która jest Twoją bojaźnią, że zarazem ta choroba jest Twoim natychmiastowym skarceniem, a nie tylko zwykłym wypadkiem; i dlatego przestraszony, bo to straszne wpaść w Twoje ręce, i ponieważ ta bojaźń przestrzega mnie przed wszelką nieuporządkowaną bojaźnią, powstającą z niestałości Przyrodzenia, ze względu na Twoją rękę będącą nade mną, nie pozwolisz mi nigdy wypaść z Twoich rąk.

Przypisy:

1  2 Sm 3,11. [Biblia Tysiąclecia: „[Iszbaal] nie mógł na to odpowiedzieć Abnerowi ani słowa – z obawy przed nim”.]

2  Hi 9,34. [Biblia Tysiąclecia: „Niech zdejmie ze mnie swą rózgę i strachem mnie nie napełnia, bym mówić zdołał bez lęku. Skoro tak nie jest, zostaję sam z sobą”.]

3  Łk 18,1.

4  Łk 11,5. [Biblia Tysiąclecia (Łk 11,8): „Chociażby nie wstał i nie dał z tego powodu, że jest jego przyjacielem, to z powodu jego natręctwa wstanie i da mu, ile potrzebuje”.]

5  Ps 27(26),1. [Biblia Tysiąclecia: „Pan światłem i zbawieniem moim: kogóż mam się lękać?”]

6  Lb 14,9. [Biblia Tysiąclecia: „Nie bójcie się też tego kraju, gdyż ich pochłoniemy”; King James Version: „Neither fear ye the people of the land; for they are bread for us”.]

7  Ps 34(33),11. [Biblia Tysiąclecia: „Możni zubożeli i zaznali głodu, / a szukającym Pana żadnego dobra nie zabraknie”; King James Version: „The young lions do lack, and suffer hunger: but they that seek the LORD shall not want any good thing”.]

8  Ps 49(48),6. [Biblia Tysiąclecia: „Dlaczego miałbym się trwożyć w dniach niedoli”.]

9  Syr 41,3.

10  Mk 6,20. [Biblia Tysiąclecia: „Herod bowiem czuł lęk przed Janem, widząc, że jest mężem prawym i świętym, i brał go w obronę”.]

11  Ps 25(24),14. [Biblia Tysiąclecia: „Pan przyjaźnie obcuje z tymi, którzy się Go boją”.]

12  Prz 2,5. [Biblia Tysiąclecia: „Bojaźń Pańską zrozumiesz”.]

13  Dz 9,31. [Biblia Tysiąclecia: „A Kościół cieszył się pokojem w całej Judei, Galilei i Samarii. Rozwijał się i żył bogobojnie”.]

14  Rdz 3,10. [Biblia Tysiąclecia: „Przestraszyłem się, bo jestem nagi”.]

15  Prz 1,26. [Biblia Tysiąclecia: „I ja waszą klęskę wyszydzę, zadrwię, gdy nadejdzie wasz przestrach”.]

16  Prz 10,24. [Biblia Tysiąclecia: „To, czego się boi grzesznik, nań spadnie”.]

17  Ps 53(52),6. [W pierwowzorze podano Ps 53,5, zgodnie z numeracją wersji Króla Jakuba. Biblia Tysiąclecia: „Tam zadrżeli ze strachu, gdzie strachu nie było”.]

18  Ps 14(13),5. [Biblia Tysiąclecia: „Wtedy zadrżeli ze strachu”.]

19  J 7,13. [Biblia Tysiąclecia: „Nikt jednak nie mówił o Nim jawnie z obawy przed Żydami”.]

20  J 19,38. [Biblia Tysiąclecia: „Józef z Arymatei, który był uczniem Jezusa, lecz krył się z tym z obawy przed Żydami”.]

21  J 20,19. [Biblia Tysiąclecia: „Tam gdzie przebywali uczniowie, choć drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami”.]

22  Iz 33,6. [Biblia Tysiąclecia: „Jego skarbem jest bojaźń Pańska”.]

23  Ap 21,8. [Biblia Tysiąclecia: „A dla tchórzów, niewiernych, (...) udział w jeziorze gorejącym ogniem i siarką. To jest śmierć druga”.]

24  Hi 6,20. [Biblia Tysiąclecia: „Wstyd im, że mieli już pewność, doszli do nich i są zmieszani”. W wersji Króla Jakuba: „They were confounded because they had hoped” („Byli zmieszani, bo mieli nadzieję”).]

25  Mt 28,8. [Biblia Tysiąclecia: „Pośpiesznie więc oddaliły się od grobu”.]

26  Ps 111(110),10. [Biblia Tysiąclecia: „Bojaźń Pańska początkiem mądrości”.]

27  Prz 1,7. [Biblia Tysiąclecia: „Podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska”.]

28  Syr 1,20. [Biblia Tysiąclecia: „Korzeniem mądrości jest bojaźń Pańska”.]

29  Syr 1,27. [Biblia Tysiąclecia: „Mądrość i wychowanie to bojaźń Pana”.]

30  Pwt 4,10. [Biblia Tysiąclecia: „Niech usłyszą moje słowa, aby się nauczyli Mnie bać przez wszystkie dni życia na ziemi”.]

31  Hbr 11,7. [Biblia Tysiąclecia: „Pełen bojaźni zbudował arkę, aby ocalić swą rodzinę”.]

32  Syr 18,27. [Biblia Tysiąclecia: „Człowiek mądry we wszystkim zachowa ostrożność”.]

Przekład z angielskiego: Jakub Szukalski

Źródła:

John Donne, Devotions Vpon Emergent Occaſions, and ſeuerall ſteps in my Sicknes, London 1624

John Donne, Devotions Upon Emergent Occasions, Cambridge 1923