Eklezyjastes (8)

ROZDZIAŁ VIII

Sapientia hominis lucet in vultu eius, etc.

   Mądrość człowieczą oblicze wydaje,

A jaką Bóg chce, taką mu twarz daje.

Słowa królewskie poważać i prawa

Boskiej przysięgi – to moja zabawa.

Od Boskiej twarzy nie spiesz się odchodzić,

Ani z tą sprawą długą myśl zawodzić;

Bóg, co chce – sprawi, co mówi – to władnie,

Ani go o to spytać może snadnie:

Czemu tak czynisz? – Kto rad przykazania

Słucha, ten nie zna trosków i karania.

Czas każdej rzeczy i czas odpowiedzi

W mądrego sercu na swym miejscu siedzi,

Czas w każdej sprawie okazyja rodzi,

A utrapienie za człowiekiem chodzi,

Bo ani przeszłych rzeczy się nie dowie,

Ani mu przyszłych żaden nie opowie.

Nie jest człowieka zakazać duchowi,

I gdy śmierć przyjdzie, trudno człowiekowi

Zażyć swej władzy, ani być spokojny

Może, gdy nagłej przystąpi czas wojny.

Nie poratuje złość bynajmniej złego

Ani niezbożność zbawi niezbożnego.

   Wszystkom to zważył i przeniknął wszędy,

Co się pod słońcem trafić mogło kędy.

Czasem na swe złe człowiek człowiekowi

Panuje i król króluje ludowi.

Widziałem i to, że niezbożnych ciała

Chowano, których – kędy żyli – chwała

Kwitnęła, aż ich wpół świętemi zwano

I ich uczynki w mieście wysławiano,

I za patronów prawie miano żywych,

I szanowano jako sprawiedliwych.

Lecz i to wielka marność – moim zdaniem,

Bo że nierychło niezbożnych karaniem

Niebo dotyka, przeto ludzi wiele –

Nic się nie bojąc – zwykło grzeszyć śmiele.

I stąd jest grzesznik, że się Bóg nie spieszy,

Z karą cierpliwy, choć sto razy zgrzeszy.

   Jam doznał, jako wielkie dobro czeka

Tego – co Boga boi się – człowieka

I co oblicza szanuje Boskiego.

A niech niezbożny nic nie ma dobrego,

Niech się dni krążą i jak cień mijają

Tych, co się twarzy Boskiej nie lękają.

Ale też druga jest między innemi

Marność, co często dzieje się na ziemi:

Są sprawiedliwi, którym nieszczęśliwie

Wszystko się dzieje, jakoby złośliwie

Wiek prowadzili – a zaś są niezbożni

W wszelkich dostatkach i szczęściu tak możni,

Jakby najbardziej sprawiedliwi byli,

Choć tego nigdy i nie zasłużyli.

I może-ż większej być dowód marności?

   Przeto chwaliłem wszystkie wesołości

Przyznając, że nic pod słońcem lepszego

Nie masz, jak zażyć czasu wesołego

I niezmarszczone pokazując czoło

Cieszyć się jedząc i pijąc wesoło;

I toć jest samo, co człowiek żyjący

Wziąć może swego – na to pracujący.

   Przyłożyłem też i na to pilności,

Abym był mądrym i umiejętności,

Która się jedno na świecie znajduje,

Dociekł, i której ledwo kto pojmuje.

Jest człowiek, który i godziny dzienne,

I nocy trawi daremnie bezsenne;

I rozumiałem, że żadne człowiecze

Myśli nie dojdą ni rozum dociecze

Przyczyny tego, jako co Bóg sprawił

Pod słońcem, choćby nad tym lata strawił,

A im by głębiej w myśli postępował,

Tym by mniej doszedł i prożniej pracował;

I chociaż mądry powie co rozumnie,

Przyczyny znaleźć i końca nie umie.

Bardzo bogate godzinki księcia de Berry

(Les Très Riches Heures du duc de Berry):

Sierpień