Św. Augustyn, „O wolnej woli”: Spis treści

Księga pierwsza

I. Grzech i jego źródła

I–1. Bóg nie stworzył zła

II–4.

III–6. Namiętność jako źródło zła moralnego

IV–9. Namiętność – źródło zła moralnego – polega na przywiązaniu do rzeczy, które można utracić

V–11. Prawo doczesne a prawo wieczne

VI–14. Prawo wieczne jest zasadą praw doczesnych

II. Wolna wola jako źródło grzechu

VII–16. Życie a świadomość

VIII–18. Rozum, który daje człowiekowi przewagę nad zwierzętami, powinien być czynnikiem dominującym w jego naturze

IX–19.

X–20. Tylko wolna wola może skłonić rozum do służenia namiętności

XI.

III. Wolna wola a szczęśliwość

XI–22. Dobrowolne służenie namiętnościom ściąga słuszną karę

XII–24.

25. Czym jest dobra wola

XIII–27. Wolna wola a cztery cnoty kardynalne

XIV–30. Dlaczego szczęście jest udziałem niewielu, choć wszyscy go pragną

XV–31. Szczęśliwość a prawo wieczne

XVI–34. Zebranie wniosków

Księga druga

Wstęp

I–1. Czy wolna wola pochodzi od Boga

II–4.

Dowód na istnienie Boga

1. Różne stopnie doskonałości bytów

III–7. Istnienie, życie, rozum

8. Zmysły zewnętrzne, zmysł wewnętrzny, rozum

IV–10. Przedmiot poznania zmysłu wewnętrznego a rozumu

V–11. Nadrzędna rola zmysłu wewnętrznego wobec zmysłów zewnętrznych

VI–13. Nadrzędna rola rozumu w stosunku do zmysłu wewnętrznego

14. Czy istnieje wyższy od rozumu byt, którego nic nie przewyższa

VII–15. Różne przedmioty doznań zmysłowych

VIII–20. Liczby i ich niezmienne zasady stanowią przedmiot poznania rozumu, dostępny dla wszystkich istot rozumnych

IX–25. Czym jest mądrość. Mądrość a prawda

27. Czy mądrość jest wspólnym dobrem wszystkich istot rozumnych. Prawda a najwyższe dobro

X–28. Światło mądrości jest wspólne dla wszystkich mędrców

XI–30. Mądrość a liczba

XII–33. Prawda, jedna i niezmienna, góruje nad rozumem

XIII–35. Prawda jako źródło szczęśliwości

37. Prawda jako źródło wolności i bezpieczeństwa

XIV.

XV–39. Konkluzja

2. Każde dobro pochodzi od Boga

40. Czy można znać mądrość nie będąc jeszcze mądrym

XVI–41. Mądrość objawia się we wszystkich rzeczach dzięki liczbom

XVII–45. Wszelkie dobro i doskonałość pochodzą od Boga

3. Wolna wola należy do dóbr

XVIII–47. Wolna wola a dobra cielesne

49. Trzy stopnie dóbr. Wolna wola należy do pośrednich

XIX.

51. Wolna wola, posługując się wszystkim, posługuje się również sama sobą

52. Rola wolnej woli w osiągnięciu szczęśliwości

XX–54. Źródłem zła jest niewłaściwy wybór wolnej woli

Księga trzecia

Wstęp

I–1. Ruch, przez który dusza odwraca się od niezmiennego dobra, jest własnym poruszeniem duszy, dobrowolnym i dlatego zawinionym

1. Grzech a „przedwiedza” Boża

II–4. „Przedwiedza” Boża nie odbiera ludziom wolnej woli

2. Grzech a Opatrzność Boża

III–6. Mimo że Bóg zna przyszłość, grzeszymy dobrowolnie, nie z przeznaczenia

IV–9. Kara za grzechy, jako popełniane dobrowolnie, jest sprawiedliwa

V–12. Bogu należy się chwała za wszystkie Jego dzieła

14. Wolna wola, choć może być sprawcą grzechu, jest dobrem w ogólnym porządku bytów

3. Zagadnienia różne

VI–18. Kłamstwem jest twierdzenie „Wolę nie istnieć w ogóle, niż być nieszczęśliwym”

VII–20. Byt jest przedmiotem miłości także ludzi nieszczęśliwych

VIII–22. Żaden człowiek, nawet samobójca, nie wybiera niebytu, bo wybór musi mieć pewny przedmiot, którym nie może być nicość

IX–24. Niedola dusz grzeszących przyczynia się do doskonałości wszechświata

X–29. Grzech pierworodny, kara i odkupienie

XI–32. Wszelkie stworzenie, sprawiedliwe czy grzeszne, przyczynia się do porządku całości

XII–35. Żaden grzech, nawet grzech wszystkich aniołów, nie byłby zdolny naruszyć porządku

XIII. Wszelka natura jest dobra

XIV–39. Nie każde zepsucie zasługuje na naganę

XV–42. Nie każda wada jest zawiniona

XVI–45. Grzechu nie można przypisać Stwórcy

XVII–47. Wola jest pierwszą i jedyną przyczyną grzechu

XVIII–50. Czy grzechem jest to, przed czym nie można się ustrzec

51. Czy nieświadomość usprawiedliwia grzech

XIX–53. Niewiedza i bezsilność – skutki grzechu pierworodnego

XX–55. Sprawiedliwość i miłosierdzie Boże a kara za grzech pierworodny

56. Pochodzenie dusz ludzkich a grzech pierworodny

XXI–59. Właściwe pojęcie Boga, jako naszego celu, jest ważniejsze niż rozstrzygnięcie problemu pochodzenia dusz ludzkich

XXII–63. Jeśli nawet niewiedza i trudności są naturalnym stanem duszy ludzkiej, Stwórcy duszy należy się chwała

XXIII–66. Przedwczesna śmierć i cierpienia dzieci nie są sprzeczne z porządkiem

69. Cierpienia zwierząt a porządek

XXIV–71. Grzech pierwszego człowieka. Mądrość, rozum, głupota

XXV–74. Psychologia grzechu Adama i grzechu szatana. Pycha jest źródłem wszelkiego grzechu

77. Zakończenie